جاروکُله

هگمتانه، گروه فرهنگی: زبان هر شهر و دیاری شیرینی و جذابیت‌های خاص خود را دارد. گویش مردم همدان نیز از آن دسته گویش‌هایی ست که بسیار دلنشین و دوست داشتنی‌ست. گویش مردم همدان میراث گرانبهایی است که از زبان‌های کهن ایرانی به یادگار مانده‌ است و کاربرد واژه‌های کهن در این گویش بیانگر این موضوع است.
از ویژگی‌های دستوری گویش همدانی یکی همان ابتدا به کسر کردن، به هنگام تلفظ واژه‌هاست. دیگری در حالت اضافه اسم‌ها به ضمایر متصل در مورد دوم و سوم شخص حرف آخر اسم مکسور می‌شود، و در مورد اول شخص حرف آخر اسم مضموم می‌شود، هنگام جمع بستن واژه‌ای با ها، اگر حرف یکی مانده به حرف آخر فتحه باشد تبدیل به کسره می‌شود و بسیاری ویژگی‌های منحصر به فرد دیگر که مختص گویش شیرین همدانیست.
در این بخش برخی اصطلاحات همدانی که ممکن است گاه به فراموشی سپرده شده‌اند معنی و ترجمه گشته است.

کوزه اِشکِسدَن: رسمی که در آن کوزه‌های شکسته را در پایان سال می‌شکستند.
جارو نرمه: جارویی که با آن چال کرسی را در مراسم خانه تکانی و جمع کردن کرسی‌ها می‌روبیدند.
جاروکُله: جاروای که کهنه و کوتاه (کُله) شده بود و در پایان سال در مراسم چهارشنبه سوری سوزانده می‌شد.
سبزه رِخدَن: رسم کهن سبزه ریختن که در آن دانه‌های گندم، عدس، ماش و غیره را می‌خیساندند و برای پای سفره هفت سین سبز می‌کردند.