هگمتانه، گروه خبر همدان: مراسم رونمایی از اطلس کودکان و نوجوان شهر همدان روز چهارشنبه در تالار قرآن با حضور شهردار همدان، رئیس و اعضا شورای اسلامی شهر، معاونان و مدیران شهرداری و تعدادی از کودکان و مدیر پروژه شهرهای دوست دار کودک ایران دکتر موسی پژوهان نماینده یونیسف برگزار شد.
به گزارش خبرنگار هگمتانه، اطلس کودکان شهر همدان اولین گام مهم در برنامه‌ریزی محیط و فضاهای شهری و رفع مسایل و چالش‌های شهرسازی، شناخت جامع از ابعاد مختلف مساله و آگاهی کامل از وضعیت موجود و فعلی شهر است. موضوع شهر دوست‌دار کودک به مثابه یکی از زیر بخش‌های مسایل کلان برنامه‌ریزی و طراحی شهری نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تحقق برنامه‌ها و اقدام بر اساس سیاست‌های مصوب و مورد نظر و تدوین نقشه راه بلند مدت و میان مدت ابعاد مختلف کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... نیازمند شناخت وضعیت فعلی شهر در رابطه با شاخص‌ها و متغیر‌های حوزه کودکان و نوجوانان است. تهیه و تدوین اطلس شهر دوستدار کودک در قالب احصا و استخراج و طبقه بندی متغیر‌های کمی و کیفی مرتبط با حوزه کودکان در شهر و به روز رسانی دوره‌ای داده‌ها و اطلاعات آن یکی از اقدامات ضروری و بایسته در راستای نیل به اهداف مد نظر برنامه‌های شهر دوستدار کودک و تحقق دستورالعمل ابلاغی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور در این خصوص محسوب می‌گردد. با عنایت به اهمیت موضوع و نظر به اینکه همدان به عنوان یکی از شهرهای آزمونه(پایلوت) دوستدار کودک انتخاب شده است، شهرداری همدان اقدام به تدوین اطلس شهر دوستدار کودک در چارچوب سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های فرادست و با رعایت اصول و ضوابط تعریف شده در شیوه نامه ابلاغ نمود.
حسینی: کودکان آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند
شهردار همدان در مراسم رونمایی از کتاب اطلس کودکان که موضوع آن در خصوص شهر دوست دار کودک است ضمن اشاره به این ابتکار عملی که از سال 1996 از سوی یونیسف و معاونت شهرسازی همدان آغاز شده عنوان کرد: شهر دوست دار کودک برای تمام اقشاری است که مخاطب جامعه مدیریت شهری هستند که در این راستا کودکان از آسیب پذیر‌ترین اقشار جامعه بوده و در شهر دوست دار کودک بخش‌های مختلف جامعه متعهد می‌شوند که استاندارد‌های لازم را برای کودکان رقم بزنند که این استاندارد‌ها بستگی به نیاز و علاقه کودکان دارد.
سید مسعود حسینی درباره اهداف ایجاد کتاب اطلس کودکان با مضمون شهر دوست دار کودک عنوان کرد: هدف از ایجاد کتاب اطلس کودکان ایجاد علاقه کودکان برای حقوقشان، مشارکت کودکان در تصمیم گیری‌های مربوط به شهر، تشویق بزرگسالان به حفظ و حمایت از کودکان و توسعه فضای تفریحی است.
وی به شاخصه‌های مهم شهر دوست دار کودک پرداخت و گفت: ایمنی و سهولت تردد کودکان در فضای پیاده رو‌ها از جمله پل‌های هوایی و زیرگذرها، وجود سرعتگیر برای تردد آسان‌تر کودکان، وجود چراغ‌های راهنمایی و رانندگی و خط‌کشی‌های عابر پیاده، مناسب بودن کفپوش زمین‌های بازی، آموزش و فرهنگ سازی، فضاسازی‌های مناسب و امنیت کودکان از جانب مدیریت شهری به طور غیرمستقیم از شاخص‌های دیگر شهر دوست دار کودک است.
ایجاد پیوست گردشگری در طرح‌های قابل اجرا
وی در ادامه افزود: در شهر همدان هر طرحی که قابلیت اجرایی آن مهیا می‌شود باید پیوست گردشگری داشته باشد که در شهر دوست دار کودک این امر حتما باید لحاظ شود.
حسینی تصریح کرد: مدیریت شهر دوست دار کودک بر عهده دولت است و از سال 1397 طبق دستورالعملی که از جانب وزارت کشور مطرح شده شهر همدان در کنار چند شهر دیگر ازجمله مشهد، بندرعباس و... جزو پیشگامان در شهر دوست دار کودک انتخاب شده است.
وی به روند اقداماتی که در جهت ایجاد شهر دوست دار کودک انجام شده اشاره کرد و گفت: تشکیل شورای اجرایی و کارگروه تخصصی، تهیه گزارشات و ارسال به وزارت کشور و درخواست‌هایی در جهت انتخاب همدان به عنوان آزمونه(پایلوت) شهر دوست دار کودک، طراحی پارک مهارت و خلاقیت به مساحت 2.2 هکتار توسط معاونت شهرسازی، ایجاد بیش از 100 برنامه فرهنگی با محوریت کودک توسط شهرداری، ایجاد کنفرانس‌های تخصصی توسط مقامات استانی از جمله اقدامات در جهت ایجاد شهر دوست دار کودک انجام گرفته است.
حجت‌الاسلام صفری افلاکی: مشارکت بزرگسالان در بازی با کودکان
رئیس کمیسیون فرهنگی -اجتماعی و گردشگری شورای اسلامی شهر همدان هم با بیان اینکه بازی از مهم‌ترین نیازها و از بهترین ابزار تربیتی کودکان است عنوان کرد: 7 سال ابتدای زندگی کودکان باید با بازی گذرانده شود و در این 7 سال کودکان به مثابه ارباب هستند و همچنین بزرگسالان هم باید در بازی با کودکان مشارکت داشته باشند.
حجت الاسلام ناصر صفری افلاکی تصریح کرد: در سطوح زندگی شهری باید برای کودکان از جهات سخت افزاری و نرم افزاری بستری فراهم شود که از جهات سخت افزاری می‌توان گفت باید محل مناسبی برای بازی کودکان مهیا شود.
وی در ادامه افزود: در طراحی‌های شهری مدلی از شهرک‌ها باید ایجاد شود، که اساس و بنیان آن برمبنای ایجاد فضای اختصاصی در نزدیکی محل زندگی کودکان باشد.
صفری افلاکی ابراز کرد: کمیسیون فرهنگی از ظرفیت نیاز و علاقه کودکان به بازی استفاده کرده تا تمامی برنامه‌ها را در حوزه ورزش و فعالیت‌های فرهنگی - اجتماعی با محوریت بازی پیش ببرد.
جایگزینی بازی‌های بومی و محلی به جای بازی‌های تنش زا
وی به هدف اصلی کمیسیون فرهنگی که تقویت بازی‌ها در منازل و محیط اطراف منازل است پرداخت و گفت: باید در راستای تقویت ایجاد کانون‌های بازی در محلات اجتماعی مانند مسجد، مدرسه و ورزشگاه‌ها گام برداریم تا بتوانیم بازی کودکان را به کوچه‌ها هدایت کنیم و بازی‌های محلی و بومی را با بازی‌هایی که دارای تنش و خشونت‌های فراوانی است جایگزین کنیم.
قدیمی: حس تعلق خاطر از مباحث مهم عنصر طراحی شهری است
محمد قدیمی مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری همدان هم با اشاره به 5 عنصر طراحی شهری در مباحث شهری افزود: در طراحی شهری نشانه‌ها از مباحث بسیار ضروری موجود در یک شهر می‌باشد که از این طریق به بحث خوانایی شهری خواهیم رسید که در خوانایی شهری یک اتصال و ارتباط طبیعی و تأثیرگذار در بین اجزای شهر باید برقرار باشد و از مبحث خوانایی شهری به بحث ادراک و حس تعلق خاطر خواهیم رسید که حس تعلق خاطر از مباحث مهم عنصر طراحی شهری است که امروزه این عنصر دربین اقشار جامعه به فراموشی سپرده شده است.
محمد قدیمی در ادامه افزود: یکی از وظایف مهم مدیریت شهری احیای حس تعلق خاطر در بین مردم نسبت به محیط زندگی هر فرد است که سرمایه‌گذاری بر شناخت و حقوق کودکان و ارائه طریق برای ادامه مسیر آنها وظیفه اصلی حاکمیت و مدیریت شهری است و به مثابه این اگر در آینده انتظار شهروندان خوب و پویا در شهر را داریم باید ابتدا از کودکان پویا شروع کنیم.
وی افزود: اگر شکاف بین تفکر پدر و مادران و تفکر حاکمیت تفکری در جامعه و کودکان وجود دارد علت آن این است که بزرگسالان با گذشت سال‌ها از لحاظ تفکری رشد نکرده اند و با خاستگاه و حقوق کودکان آشنا نیستند.
پژوهان: نسل آینده در شهر نسلی مسؤولیت پذیر در ارگان‌ها خواهند بود
مدیر پروژه شهرهای دوست دار کودک ایران نیز با بیان اینکه در ادبیات جهانی بازی جزو شغل کودک محسوب می‌شود اظهار کرد: طبق برخی بررسی‌های موجود از سال 1393 متوجه این شدیم که مادران شیرده در فضاهای شهری برای رسیدگی به نوزادان وضعیت خوبی ندارند بنابراین طبق دستور معاونت عمرانی وزارت کشور تصمیم به احداث مکان‌هایی به نام اتاق مادر و کودک گرفته شد و در سال 1395 مطابق آمار‌های به دست آمده حدود 19 میلیون کودک و نوجوان در کشور وجود داشته که 24 درصد کشور طبق تعریف قانون زیر 18 سال بوده است.
دکتر موسی پژوهان با اشاره به اینکه متأسفانه در فضای شهری هیچ گونه برنامه، ایده و فکری برای کودکان نشده است عنوان کرد: در شهر باید به کودکان توجه بیشتری شود چرا که نسل آینده در شهر نسلی مسؤولیت پذیر در ارگان‌ها خواهد بود که این امر زنگ خطری بود برای مسؤولان که موجب شد از سال 1397 مدیران شهر دوست دار کودک با ابلاغ این موضوع به شهرداری و سایر ارگان‌های مربوطه و با هماهنگی وزارت و شورای عالی شهرسازی اولین سند الزامات و چهارچوب شهر دوست دار کودک تصویب شده و در سال 1400 به تمامی نهادهای دولتی و حاکمیتی ابلاغ شد و همچنین اقدامات لازم جهت تدوین کتاب اطلس کودکان انجام شد تا نسلی آگاه در شهر پرورش یابد.
کودکان محور اصلی فعالیت ها
وی افزود: هنگامی که اقدام به ایجاد شهر دوست دار کودک می‌کنیم به طبع به طور خودکار موجب ایجاد شهر دوست دار سالمند، شهر دوست دار بانوان، شهر دوست دار خانواده و شهر دوست دار انسان نیز خواهیم شد چرا که کودکان محور اصلی این فعالیت‌ها است.
وی در ادامه تصریح کرد: با ایجاد شهر دوست دار کودک، کودکانی به طور صحیح پرورش خواهند یافت و ضمن اینکه مسؤولیت‌هایی در جامعه و ارگان‌ها خواهند داشت، شهرهایی برای حضور امن و پر از آسایش و آرامش برای سالمندان آینده آماده خواهند کرد و درحال حاضر طبق آمار در سال 1401 تعداد 20 میلیون کودک و نوجوان وجود دارند که با نبود شهر دوست دار کودک قطعا میزان جرم و جنایت‌ها در شهر افزایش خواهد یافت.
موسی پژوهان با بیان اینکه سرمایه اجتماعی شهرداری‌ها و نظام مدیریتی شهری بخشی از آن از طریق شهر دوست دار کودک احیا می‌شود گفت: در شهر دوست دار کودک موضوع بازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در دستورالعمل‌ها مقیاس‌های مختلفی برای بازی کودکان از کوچه‌ها تا شهر در نظر گرفته شده است و از طریق بازی‌ها فرهنگ ها، مسؤولیت پذیری، مؤلفه‌های فرهنگی، کار تیمی و حس همدلی در حال تبادل خواهدبود و بسیاری از مسائل، کمبود‌ها و مشکلات موجود در جامعه از طریق آموزش‌های صحیح کودکان در آینده برطرف خواهند شد چرا که کودکان تنها امید آینده ایران هستند.
فتحیان‌نسب: همدان به عنوان آزمونه شهر دوست دار کودک در کشور
معاون شهرسازی و معماری شهردار همدان هم ضمن اشاره به اینکه استان همدان به عنوان شهر پایلوت دوست دار کودک در کشور انتخاب شده عنوان کرد: با توجه به اینکه استان همدان دارای ویژگی‌های منحصر به فردی ازجمله باغ شهر بودن آن، عدم ماشین محور و انسان محور بودن و عدم صنعتی شدن آن و تکیه بر صنعت گردشگری به عنوان محور توسعه شهر همدان است می‌طلبد که شهری اجتماعی بر پایه موجودیت و زندگی انسان محور را در این شهر داشته باشیم.
امیر فتحیان نسب با اشاره به اینکه مهم‌ترین بخش شهر همدان از لحاظ جمعیتی کودکان هستند گفت: هزینه‌هایی که مدیریت شهری در بخش کودکان انجام داده قطعا سرمایه‌گذاری عظیمی برای آینده شهر، کشور و جامعه خواهد بود و در 10 سال آینده با ایجاد اطلس‌های بیشتری افق بلندتری در شهر برای کودکان ایجاد خواهد شد.
در پایان مراسم از زحمات اداره شهر دوستدار کودک معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تقدیر و تشکر به عمل آمد.