در حالي که مسؤولان دولتي بر اجراي سند ???? اصرار داشتند، رهبر معظم انقلاب اسلامي با گلايه از شوراي عالي انقلاب فرهنگي به طور صريح نسبت به اجراي اين سند هشدار دادند.

«اين سند 2030 يونسکو و ازاين‌قبيل، چيزهايي نيست که جمهوري اسلامي بتواند زير اينها شانه قرار بدهد و تسليم شود.» اين‌ها فرمايشات مقام معظم رهبري است که ديروز در جمع معلمان فرمودند و به طور صريح نسبت به سند 2030 هشدار دادند.

سندي که کميسيون علمي، فرهنگي و تربيتي سازمان ملل (يونسکو) براي آموزش در کشورهاي جهان تدوين کرده و کارشناسان آموزشي مغايراتي در اين سند يافتند که خلاف قانون اساسي و دين ماست ولي مسؤولان کشور بي‌سر و صدا و مصرانه در پي اجراي آن بودند، به طوري که صداي اعتراض کارشناسان آموزشي هم درآمده بود و بيشتر کارشناسان به مواردي که در اين سند بود و مسؤولان ما با آن موافقت کردند اعتراض داشتند ولي مسؤولان آنقدر در برابر نظر کارشناسان مقاومت کردند تا رهبر انقلاب اسلامي شخصاً وارد شدند و در اين باره هشدار دادند.

*2030  چيست؟

آذرماه سال 95 بود که سندي با عنوان سند ملي آموزش 2030 ايران با حضور وزراي آموزش و پرورش و علوم رونمايي شد.

مي‌گفتند اين سند وضعيت حوزه آموزش در ايران بين سال‌هاي 2016 تا 2030 را ترسيم مي‌کند که شرايط و چگونگي تحصيل و سطح سواد در ايران و ديگر کشورهاي عضو اين پيمان کجا و چطور باشد.

چند روز پس از رونمايي اين سند، پيش‌نويسي از محتويات آن نيز منتشر شد که اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي و نمايندگان مجلس به آن اعتراض کردند و معتقد بودند که اين سند مغايرت‌هايي با قانون اساسي جمهوري اسلامي دارد.

* اعتراضات اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي و بي تفاوتي مسؤولان

در اين زمينه منصور کبگانيان عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي در همان زمان به اين مسأله اعتراض کرد و گفت: اصل موضوع اين است که مرجع عالي رسيدگي و پيگيري مسائل مربوط به راهبردها و سياست‌هاي آموزش عالي، شوراي عالي انقلاب فرهنگي است و بر اساس قانون اساسي نيز بند مشخصي وجود دارد که هرگونه تعهد بين‌المللي حتماً بايد از طريق مجلس شوراي اسلامي پيش برود، بنابراين حداقل يکي از دو مرجع شوراي عالي انقلاب فرهنگي که از سوي مقام معظم رهبري به عنوان مسؤول حوزه آموزش عالي مطرح شده و مجلس که از سوي قانون اساسي مرجع اين موضوع است بايد بر مسائل مربوط به آموزش عالي نظارت کند.

کبگانيان با اشاره به اشکالات ساختاري موجود در سند 2030  گفت: هيچ کدام از دو مرجع مجلس و شوراي عالي انقلاب فرهنگي در روند امضاي سند نبودند. 

اما وزير علوم قسم خورد که اين سند را امضا نکرده است و گفت: 2030 يک سند نيست بلکه يک بيانيه است، يونسکو از سال 2000 تا 2015 بيانيه آموزش براي همه را تهيه کرده بود و از سال 2015 تا 2030 نيز آموزش کيفي براي همه و همه‌جا را مطرح کرده است که آموزش تنها سوادآموزي نباشد که اين مسأله در قالب بيانيه وزراي آموزش و پرورش کار شد و يک سال پيش در کره جنوبي در رابطه با آن بحث شد. وزير آموزش و پرورش نيز در آن زمان در رابطه با اين مسأله نظر داده بود و گفته بود ما اين مسأله را در قالب چهارچوب‌ها و اسناد کشورمان خودمان انجام مي‌دهيم. چند ماه پيش در مجمع عمومي يونسکو قرار شد اين مسأله به کشورها ابلاغ شود که برنامه‌هاي عملي خود را بگويند ولي هيچ وزيري آن را امضا نکرده است.

وي 2030 را يک تفاهم مي‌دانست که از طريق آن امکان اين مسأله فراهم مي‌آمد که از توان کشورها در حوزه آموزش استفاده شود و تعهدآور هم نيست.

مي‌گفتند اين يک چارچوب و برنامه علمي است و سند محسوب نمي‌شود؛ گويا اگر نام اقدام‌‌شان که مغاير با صلاح نظام بود را تغيير دهند، آن اقدام تطهير مي‌شود.

حسين کچوئيان عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي هم يکي از افرادي بود که اعتراض خود را به اين سند نشان داد و گفت: اين نهادهاي بين‌المللي با رويکردي خاص و عموماً مغاير با اهداف انقلاب اسلامي شکل‌ گرفته‌اند، برخي از تقابل‌ها و مشکلات تاکتيکي آمريکا با نهادهايي مانند يونسکو نبايد به همسويي اين نهادها با نظام جمهوري اسلامي تعبير و تفسير شود، آنچه که براي نظام فرهنگي و علمي ما امروز اولويت دارد اجراي اسناد مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي است نه تدوين و تصويب سند جديد.

حجت‌الاسلام والمسلمين محمد محمديان رئيس نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها نيز با بيان اينکه کسي مخالف ارتباطات بين‌المللي فعال نيست ولي بايد در همه تعاملات بين‌المللي عزت، حکمت و مصلحت لحاظ شود، گفت: از تدوين‌کنندگان انتظار مي‌رفت قبل از رونمايي، اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي را در جريان کار قرار مي‌دادند و به زحمات و تجارب قبلي در مسير تدوين اسناد بالادستي توجه و اهتمام جدي صورت مي‌گرفت.

مسؤولان امضا کننده سند همچنان بر صحبت خود مبني بر اينکه 2030 يک سند نيست بلکه چارچوب است اصرار داشتند و اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي و نمايندگان مجلس اعتراض مي‌کردند.

زاهدي رئيس کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي هم گفته بود آنچه به عنوان سند 2030 مطرح شده، يقيناً موردنظر جمهوري اسلامي نيست، زيرا در اين سند مواردي وجود دارد که با اهداف نظام مغاير است و گويا دوستان از سند عدول کردند و آن را به عنوان چارچوب مطرح مي‌کنند که اين مسأله بايد بررسي شود تا بدانيم با اهداف جمهوري اسلامي فاصله دارد ي�� خير؟ و چگونه بدون مشورت شوراي عالي انقلاب فرهنگي، شوراي اسلامي شدن دانشگاه‌ها و نقشه جامع علمي کشور اين کار را انجام داده‌اند؟

مخبردزفولي دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي در رابطه با سند 2030، گفت: تصويب اسناد راهبردي به‌خصوص در حوزه علمي، آموزشي و فرهنگي چه در آموزش و پرورش و چه آموزش عالي به اين صورت است که عموم آن در شوراي عالي انقلاب فرهنگي تصويب مي‌شود. به‌طور مثال نقشه جامع علمي کشور، سند نخبگان، سند مهندسي فرهنگي، سند تحول آموزش و پرورش و اسنادي نظير اينها در شورا تصويب شده است و هر اقدام ديگري در اين زمينه بايد ذيل اين اسناد انجام شود، البته سند 2030 يک جريان جهاني است که يونسکو آن را طراحي کرده، ولي بايد با اسناد شوراي عالي انقلاب فرهنگي مطابقت داشته باشد و در شوراي عالي و شوراي اسلامي شدن دانشگاه‌ها به تصويب برسد. در سند 2030 مغايرت‌هايي وجود دارد و در هيچ‌جاي معتبري نيز تصويب نشده، بنابراين اين سند از نظر ما وجاهتي ندارد تا مسير قانوني خود را طي کند.

* ابهامات و مغايرت‌هاي 2030

کارشناسان، نمايندگان مجلس و اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي به اين سند اعتراض داشتند و مغايرت‌هايي را در اين سند اعلام کردند.

1- يونسکو، در راستاي اهداف مبتني بر«جهاني سازي» و «صلح جهاني» از طريق برنامه« آموزش‌هاي مشترک عمومي»، مي‌کوشد ارزش‌هاي ليبرال و سکولار را در نظام تعليم و تربيت کشورهاي مختلف بگنجاند تا به واسطه آن از اصطکاک نسل‌هاي جديد با نظام‌هاي استکباري و سرمايه‌داري، جلوگيري کند.

از جمله مي‌توان به برنامه‌هاي آن سازمان، براي اصلاح بنيادين مفاهيم آموزشي و تربيتي در جوامع اسلامي مانند فلسطين، اردن، امارات، بحرين، عمان، قطر، لبنان و عربستان به نفع رژيم صهيونيستي و به اصطلاح حل«بحران اعراب و اسرائيل» از مسير تغييرات فرهنگي و ارزش‌هاي ملي در قالب برنامه « صلح جهاني» اشاره کرد.

2- از موضوعات و تکاليف مهم اجرايي برنامه آموزش2030، که سبب نگراني مي‌شود، گردآوري اطلاعات و آمار معتبر از کشورها، توسط يونسکو است و تمام کشورها متعهد هستند که با مرکز آمار و اطلاعات يونسکو(Uis)  همکاري کنند تا يونسکو و مجامع بين‌المللي به آمار و اطلاعات آموزشي و تربيتي کشور‌ها به صورت منظم و دوره‌اي دسترسي داشته باشند.

نکته مهمي که در اين امر نهفته است اين است که ارائه آمار و اطلاعات آموزشي نسل آينده کشور به سازمان‌هاي بين‌المللي آن هم مطابق با خواست آنها چه نفعي براي کشور دارد؟ آيا اين سازمان‌ها در راستاي اعتلا و رشد و پيشرفت کشور ما کاري کرده‌اند؟

در قضاياي مختلف مانند برجام، ديده‌ايم که نهادهاي بين المللي و کشورهاي غربي آمار و اطلاعاتي را که از خودمان براساس تعهد داده شده، دريافت مي‌کنند و بايد محرمانه تلقي شود، منتشر مي‌کنند و مسلماً عليه منافع ملي خودمان استفاده مي‌کنند. بنابراين، اين ساده انديشي است که ما به راحتي اطلاعات نسل آينده ساز خود را در اختيار آنها قرار دهيم.

3- يکي از برنامه‌هاي‌ کليدي يونسکو « بين‌المللي‌سازي آموزش عالي ايران» است تاآنجا که «کميسيون ملي يونسکو» به صورت متمرکز، بين‌المللي‌‌سازي آموزش عالي کشور را در دستور کارخود قرار داده است. دبيرکل کميسيون ملي يونسکو هم با اظهار تأسف از عدم ورود دانشگاه‌هاي ايران به حوزه بين‌الملل، از تأکيد ويژه يونسکو بر« جهاني‌شدن آموزش عالي» خبر داد.

4- باوجود اسناد بالادستي متعدد مانند: «سند تحول بنيادين آموزش و پرورش»، «سند نقشه جامع علمي کشور»، «نقشه مهندسي فرهنگي کشور» و...، چرا مسؤولان مربوط، به جديت برنامه2030 يونسکو پيگير اجراي آنها نيست؟ پذيرش و اجراي برنامه‌هاي سازمان‌هاي بين‌المللي نظير برنامه آموزش 2030 و درگير شدن 4 وزارتخانه دولت يازدهم با آن، در سکوت رسانه‌اي و بدون شرح جزييات و منافعي که از اجراي آن نصيب نظام آموزشي کشور مي‌شود، چه توجيهي دارد؟

5- «جهاني‌شدن» يکي از مفاهيمي است که مرزهاي جغرافيايي کشورها و هنجارهاي فرهنگي آموزشي را تحت تأثير قرار داده است و سازمان‌هاي بين‌المللي مانند يونسکو، اين مفهوم را درحوزه تعليم و تربيت پيگيري مي‌کنند. به همين جهت شرکت‌هاي چندمليتي براي تصاحب مدارس کشورهاي جهان سوم و غرب آسيا، به بالاترين نهادهاي دولتي« نفوذ» کرده و اجراي برنامه آموزش همگاني يونسکو را از ملزومات پيوستن به « سازمان تجارت جهاني» و بهره‌مندي از مؤلفه‌هاي اقتصادي و سياسي کشورهاي توسعه يافته برمي‌شمارند.

6- در اسفند94 «نشست بازانديشي و آينده نگري در نظام آموزش و يادگيري ايران با توجه به تغييرات پرشتاب جهان معاصر»، در تهران برگزار شد. اما منظور از جملاتي نظير« بازنگري در نظام آموزشي» چيست؟ و طرح اين نوع مفاهيم به چه نيتي است؟

7- هدف شماره4 توسعه پايدار يعني «تضمين آموزش باکيفيت، فراگير و برابر و ارتقاي فرصت‌هاي يادگيري مادام‌العمر براي همه» است، در حالي که تعابير و برداشت‌هايي از آموزش باکيفيت وجود دارد که با مباني آموزش در مدارس و دانشگاه‌هاي جمهوري اسلامي مغاير است.

8- برنامه جامع آموزش2030، توصيه‌هاي جدي و مؤکد درخصوص ورود بعضي مفاهيم و مطالب به کتاب‌هاي درسي به کشورهاي عضو دارد، که قطعاً با فرهنگ اسلامي ما سازگار نيست. اين موضوع از اقرارهاي صريح برخي مديران ارشد وزارت آموزش و پرورش ا��ت.

9- در برنامه2030، ارتباطات و برنامه‌هاي بين المللي شبکه مدارس مرتبط با يونسکو در کشورها از جمله ايران که قبلاً راه‌اندازي شدند، مورد توجه جدي قرار مي‌گيرد که ابهامات فعاليت در مدرسه داري توسط اين نهاد را با شک و ترديد مواجه مي‌کند.

10- در برنامه‌هاي توسعه پايدار پس از 2015، از ارزش‌ها و اصول جهان شمول از قبيل همبستگي جهاني، صلح جهاني، احساس همدردي با انسان‌ها و مفاهيمي که ضديت با رژيم غاصب صهيونيستي را از اذهان محو کند آموزش داده مي‌شود.

11- اين برنامه، چه ارتباط و نسبتي با اسناد بالادستي مانند: «سند چشم‌انداز20 ساله کشور»، «سند تحول بنيادين آموزش و پرورش»، «سند نقشه جامع علمي کشور»، «نقشه مهندسي فرهنگي کشور» و... ساير اسناد بالادستي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي دارد؟ اگر نسبتي دارد، کدام يک مرجع است؟

با توجه به تفکر حاکم بر يونسکو که تفکري ليبراليستي و سکولار است و قطعاً با تفکر ديني در تقابل يا حداقل غير همسو است، اجراي اين برنامه، چگونه نيازها و شرايط تعليم و تربيت اسلامي را محقق مي‌کند؟ و آيا اين برنامه با اهداف تعليم و تربيت اسلامي که در اسناد بالادستي تصريح شده است هماهنگ است؟

12- اگرچه اهداف کلان 17 گانه برنامه توسعه پايدار 2030 که هدف شماره 4 آن به صورت مشخص به آموزش مربوط مي‌شود، با واژه‌هاي زيبا که برخي از آنها در سند تحول بنيادين آموزش و پرورش، نيز آمده است، اما شاخص‌ها و مفاهيم در نظر سند تحول بنيادين آموزش و پرورش در تراز تربيت اسلامي است که با برنامه آموزش 2030 مغاير است.

مانند تأکيد بر تعليم و تربيت اسلامي در سند تحول بنيادين آموزش و پرورش با تأکيد بر آموزش غيرايدئولوژيک در برنامه 2030 يا مثلاً تربيت انسان خليفه‌ا... در اسناد بالادستي آموزش و پرورش جمهوري اسلامي با تربيت انسان براساس مکتب اومانيسم در برنامه 2030.

13- در برنامه 2030 تأکيد فقط بر آموزش است در حالي که آموزش، شرط لازم براي تغيير و بهبود زندگي است ولي شرط کافي نيست. انسان امروز بيش از گذشته در کنار آموزش، نيازمند معنويات، اخلاق و ارزش‌ها و به طورکلي «تربيت» است، که اين موضوع عنصر گمشده در برنامه آموزش 2030 است.

14- باتوجه به مطالب پيش گفته، چگونه امکان دارد «سند تحول بنيادين آموزش و پرورش» با «برنامه آموزش2030» تطابق داشته باشد؟ از همين رو، مهم جلوه دادن اين برنامه يا تفاهم‌نامه، که به اشتباه به آن سند مي‌گويند، براي تحت‌الشعاع قرار دادن «سند تحول بنيادين آموزش و پرورش» است.

15- باتوجه به بندهاي 2 و 5 از ماده 2 اساسنامه کميسيون ملي يونسکو، مصوب هيأت وزيران جمهوري اسلامي ايران در سال 1366، چرا کميسيون ملي يونسکو در راستاي اين دوبند از شرح وظايف، اقداماتي را انجام نمي‌دهد و به صورت منفعل مجري برنامه‌هاي يونسکو است؟

به چه مناسبت بايد يک مجموعه‌ به‌اصطلاح بين‌المللي که قطعاً تحت نفوذ قدرت‌هاي دنياست، اين حق را داشته باشد که براي ملت‌هاي دنيا با فرهنگ‌هاي مختلف، تکليف مشخص کند؟

* هشدار مقام معظم رهبري در رابطه با 2030

رهبر معظم انقلاب اسلامي در جمع معلمان فرمودند: بنده از شوراي عالي انقلاب فرهنگي هم گله‌مند هستم، آنها بايد مراقبت مي‌کردند و نبايد مي‌گذاشتند که کار به اينجا بکشد که ما بياييم و جلوي اين کار را بگيريم، اينجا جمهوري اسلامي است. سند2030 يونسکو و ازاين‌قبيل، چيزهايي نيست که جمهوري اسلامي بتواند زير اينها شانه قرار بدهد و تسليم شود.

رهبر معظم انقلاب فرمودند: به چه مناسبت يک مجموعه‌ به‌اصطلاح بين‌المللي که قطعاً تحت نفوذ قدرت‌هاي دنياست، اين حق را داشته باشد که براي ملت‌هاي دنيا با فرهنگ‌هاي مختلف، تکليف مشخص کند؟ اصل کار غلط است، اينکه ما برويم سندي را امضا کنيم و بعد هم بيايم بي‌سروصدا آن را اجرا کنيم؛ نخير!مطلقاً مجاز نيست.

با توجه به تجارب کشور از اينگونه ارتباط با مجامعي که روند مشخصي عليه نظام ما دارند و با توجه به تأکيد مقام معظم رهبري، لازم است، متوليان نظام آموزشي کشور و در رأس آن شوراي عالي انقلاب فرهنگي که به رياست رئيس جمهور اداره مي‌شود، بيش از پيش هوشيار باشند و براي خنثي سازي برنامه‌هاي دشمن، اقدامات لازم را به عمل آورند.