هگمتانه، گروه پزشکی و سلامت - زهرا ذوالفقاری: در سال‌های نه چندان دور سبک زندگی به گونه ای‌بود که یک کودک و نوجوان بیشترین فعالیت را در طول روز داشت، اما امروزه با تغییر سبک زندگی همراه با غفلت والدین تحرک کودکان و نوجوانان اگر اغراق نباشد به صفر رسیده است، و این بی تحرکی بی شک پیآمدهای منفی روانی و جسمی بسیاری را بدنبال خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار هگمتانه، زندگی ماشینی و به اصطلاح پیشرفت و فناوری در کنار تمام مزایایی که دارد، معایب آن هم بر زندگی افراد جامعه سایه افکنده است، روزگاری افراد در طول روز فعالیت‌های مختلفی را انجام می‌دادند و شب خسته از تمام این فعالیت‌ها خواب راحتی داشتند، اما امروزه ماشینی شدن زندگی‌ها باعث شیوع کم‌تحرکی و حتی بی تحرکی در اقشار مختلف جامعه از پیر و جوان گرفته تا گودک و نوجوان شده است. بی تحرکی زمینه بسیاری از بیماری‌های جسمی و حتی روحی است که می‌تواند پیآمد‌های منفی برای فرد و جامعه بدنبال داشته باشد.
کودکان و نوجوانان یکی از قشرهای مهم و تأثیر گذار در آینده یک جامعه محسوب می‌شوند که امروزه تحت تأثیر عوامل مختلف و در سایه غفلت والدین، بی تحرکی و کم تحرکی در بین آنها شیوع فراوانی یافته است‌
والدینی که از صبح تا شب برای کسب درآمد در تکاپو است، دیگر وقتی ندارد که به کودک و نوجوان خود توجه کند و حتی گاهی خوشحال هم هست که فرزندش صبح تا شب در اتاقش ب سر می‌برد و سرگرم اینترنت، فضای مجازی، بوده و یا اینکه تلفن همراهی در دست دارد و با دوستان خود در فضای مجازی گپ و گفت می‌کند، و یا اینکه والدین گاهی چنان سرگرم دورهمی‌های دوستانه خود هستند که از فرزندانشان غافل می‌شوند و برخی والدین هم برای اینکه راحت باشند و به اصطلاح دغدغه فکری نداشته باشند ترجیح می‌دهند فرزندشان یک گوشه بنشیند و با لب‌تاپ یا تلفن‌همراه مشغول باشد، بعضی از والدین هم به قول معروف حال و حوصله فرزندداری را ندارد و به بهانه اینکه اعصابشان خورد است از فرزند خود غافل می‌شوند.
بی تحرکی و کم تحرکی کودکان و نوجوانان بی شک علل و عوامل مختلفی دارد که در مطلب جداگانه‌ای بدان خواهیم پرداخت اما آنچه که در صفحه پزشکی و سلامت درباره آن سخن ‌رانده‌ایم، پیآمدهای منفی این موضوع بر جسم کودک و نوجوان است که علاوه بر تهدید سلامتی نیرو‌های کار آینده جامعه، بی شک بار مالی و روانی بسیاری را هم بر دوش خانواده و جامعه خواهد گذاشت.
رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان در گفتگو با خبرنگار هگمتانه، اظهار کرد: در حالیکه تحرک در کودکان باید بالا باشد، و هر کودک حداقل باید یک ساعت در روز تحرک و فعالیت بدنی داشته باشد اما متأسفانه بدلیل استفاده بیش اندازه کودکان و نوجوانان از تلفن همراه یا و گذراندن وقت با بازی‌های اینترنتی میزان تحرک در کودکان به صفر رسیده است، که این زنگ خطری برای کودکان، والدین و سلامت جامعه در آینده است.
راضیه سادات میرمعینی افزود: هرچند مقوله کم تحرکی و کم ورزش کردن مساله‌ای است که همواره از سوی کارشناسان ورزشی و بهداشتی تذکر داده می‌شود اما از نگاه کارشناسان این موضوع در دوران کودکی از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که شالوده اصلی بدن از دوران کودکی شکل می‌گیرد و بیماری‌های بسیاری هستند که زمینه آنها از همان دوران کودکی است.
وی در ادامه ابراز کرد: اگر روزگاری کودکان در روستاها فعال بودند و تحرک زیادی را داشتند امروزه این آمار در روستاها نیز رو به افزایش است و براساس آماری که وجود دارد حدود 61 درصد روستاییان و 62 درصد جمعیت شهری دچار وزن بالا و چاقی هستند و نکته‌ قابل توجه این است که بر اساس این آمار تفاوت معناداری بین جمعیت روستایی و شهری کشور وجود ندارد و سبک زندگی به گونه‌ای کم تحرک شده است که تفاوت چندانی در دو محیط مشاهده نمی‌شود.
وی اظهار کرد: موضوع دیابت نیز با مقوله کم تحرکی و نوع تغذیه در ارتباط بوده و آمار نشان می‌دهد که 10 درصد مردم دچار دیابت و 25 درصد در مرحله‌ پیش دیابت قرار دارند و اگر دسته دوم سبک زندگی خود را تغییر ندهند آن‌ها به 10 درصد قبلی اضافه می‌شوند، در این زمینه کافی است درصد دیابتی‌های کشور را کنار جمعیت 83 میلیون نفری مردم ایران قرار دهیم و ببینیم حدود هشت میلیون و 300 هزار نفر مبتلا به دیابت در ایران وجود دارد.
این مسؤول بیان کرد: در آمار دیگری شاهد هستیم که 20 درصد کودکان ایرانی دچار چاقی هستند، وقتی کودک در سنین پایین به چاقی دچار می‌شود این اتفاق در طول زمان با او خواهد بود و به احتمال بسیار زیاد دوران جوانی و نوجوانی را با همین سبک زندگی ادامه می‌دهد و زمانی که به میانسالی می‌رسد، کارایی و بهره‌وری پایین‌تری نسبت به کودکانی دارد که از وزن کمتری برخوردار هستند؛ این اتفاق در نهایت موجب می‌شود درصد ابتلا به بیماری‌های غیرواگیردار افزایش یابد و نیروی کاری با این شرایط تربیت شود که فعال نیست و بهره‌وری لازم را ندارد و نمی‌تواند عمر طولانی نیز داشته باشد.
وی در این رابطه توضیح داد: باید بدانید که بیش از 80 درصد مرگ و میرهای کشور ناشی از بیماری‌های غیرواگیردار است که عمدتا نتیجه کم تحرکی است و با درصدی اغماض می‌توانیم اعلام کنیم که 80 درصد مرگ و میر کشور به دلیل کمبود فعالیت‌های فیزیکی در جامعه رخ می‌دهد.
رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان در ادامه سخنانش اظهار کرد: فعالیت بدنی با توجه به تغییر شیوه زندگی و جامعه و ماشینی شدن در جوامع روستایی و شهری کاهش یافته و کم‌تحرکی به یک مشکل جهانی مبدل شده است.
میر‌معینی تصریح کرد: از همین روی سندی از سوی سازمان جهانی بهداشت تدوین و به کشورها ابلاغ و سپس به استان‌ها ابلاغ شد که 13 هدف را برای کاهش مرگ و میر زودرس یعنی مرگ زیر 75 سال سن را دنبال می‌کند که یکی از آنها کاهش میزان کم‌تحرکی، کاهش مصرف روغن، کاهش چاقی، و افزایش تحرک به میزان 30 درصد را دنبال می‌کند.
وی با اشاره به اینکه کم‌تحرکی بروی یک سری بیماری‌های غیرواگیر همچون دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان‌ها و.. تأثیر می‌گذارد، بیان کرد: تحرک بدنی شامل تمام گروه‌های سنی جامعه می‌شود و هیچ گروه سنی و یا جنسی وجود ندارد که نیاز به تحرک نداشته باشد، حتی بیماران روی تخت نیز به وسیله ماساژ و فیزیوتراپی نیاز به تحرک دارند.
این مسؤول تصریح کرد: تحرک در کودکان باید بالا باشد، و هر کودک حداقل باید یک ساعت در روز تحرک و فعالیت بدنی داشته باشد اما متأسفانه میزان تحرک در کودکان به صفر رسیده است، که این زنگ خطری برای کودکان، والدین و سلامت جامعه در آینده است.
میر‌معینی در ادامه ابراز کرد: این چالش در میانسالان و سالمندان نیز وجود دارد در حالیکه حداقل باید روزی 30 دقیقه در روز فعالیت بدنی داشته باشند و 5 روز در هفته حداقل فعالیت بدنی داشته باشند. وی همچنین تأکید کرد: پیاده روی و فعالیت بدنی باید طوری باشد که ضربان قلب بالا برود و تنفس او و صحبت کردنش تحت تأثیر قرار بگیرد ونه اینکه فقط قدم بزند.
این مسؤول بر لزوم توجه به تحرک و فعالیت بدنی کودکان و نوجوانان تأکید کرد و افزود: والدین و مسؤولان آموزشی باید شرایطی را برای آنها فراهم کنند تا کودک و نوجوان بتواند در روز حداقل یک ساعت فعالیت و تحرک داشته باشد.
میرمعینی با بیان اینکه طبق آمار 20 درصد کودکان دچار چاقی هستند، گفت: با توجه به عدم تحرک کودکان و تغذیه نامناسب آنها و استفاده از فست فودها و انواع سس‌ها و نوشابه‌ها و تغییر عادات غذایی خانواده‌ها به سمت استفاده از غذاهای آماده بی شک شاهد افزایش روند چاقی در کودکان خواهیم بود.
این مسؤول با اشاره به اینکه اگر فعالیت بدنی مانند کوهنوردی یا فوتبال شدید باشد 3 روز در هفته کافی است، گفت: افراد پیاده روی را با انتخاب مسیر مناسب و همراه مناسب و فعالیت مداوم انجام دهند.
میر‌معینی با تأکید بر ضرورت انجام نرمش و گرم کردن بدن قبل از فعالیت بدنی شدید، اظهار کرد: در محیط روستایی قبلا افراد تحرک بیشتری داشتند اما اکنون با ماشینی شدن، حتی با خودرو شخصی سر زمین کشاورزی می‌روند و یکباره شروع به فعالیت می‌کنند که باعث گرفتگی عضلات و کمر درد و... می‌شود.
رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان تصریح کرد: کودکان و سالمندان می‌توانند همراه یکی از اعضا به پیاده روی بروند.
میر‌معینی با تأکید بر اینکه افراد دارای فشار‌خون و دیابت و بیماری قلبی عروقی، باید با مشورت پزشک فعالیت بدنی داشته باشند، گفت: افرادیکه دچار کمر‌درد و زانو‌درد و‌.. هستند باید از انجام حرکات نامناسب پرهیز کنند.

ورزش هیچ محدودیت سنی، جنسی، و موقعیتی ندارد،
وی با تأکید بر این نکته که ورزش هیچ محدودیت سنی، جنسی، و موقعیتی ندارد، عنوان کرد: کودکان میتوانند در منزل با طناب و توپ بازی کنند و تحرک داشته باشند و با همسالان خود در کوچه به بازی‌های محلی بپردازند و حتما نباید به باشگاه ورزشی بروند.
وی در بخش دیگر سخنان خود به آمار به دست آمده از میزان تحرک و فعالیت بدنی در همدان اشاره و بیان کرد: بر اساس آخرین آمار در دست، جایگاه استان همدان در وضعیت مناسبی قرار ندارد و 55 درصد افراد فعالیت بدنی کمتر از حداقل مورد نیاز دارند که از متوسط کشوری در این خصوص پایین‌تر هستیم.
این مسؤول از والدین و مسؤولان آموزشی خواست که عدم تحرک کودکان و نوجوانان را جدی بگیرند و والدین در منزل و مسؤولان ور مدارس حتما ساعاتی را به تحرک کودکان اختصاص دهند و حانواده‌ها کودکان و نوجوانان را به سمت عادات تغذیه‌ای سالم سوق بدهند.