هگمتانه، گروه خبر همدان: با گذشت بیش از دو سال از کشف معدن لیتیوم در قهاوند همدان، هنوز خبری از بهره‌برداری، احداث کارخانه یا شفاف‌سازی وضعیت مطالعات نیست؛ تأخیری که نگرانی‌ها درباره خام‌فروشی، از دست رفتن فرصت اشتغال‌زایی و خروج ارزش افزوده از استان را افزایش داده است و در این بین مردم و فعالان اقتصادی خواستار شفافیت، اقدام عملی و توسعه صنایع تبدیلی در بستر این ذخیره راهبردی هستند.
به گزارش خبرنگار هگمتانه؛ دی‌ماه سال گذشته، وزارت صمت در گزارشی رسمی اعلام کرد که شورابه‌های نمکی کشور، به‌ویژه در استان‌هایی مانند قم، خور و طرود دارای غلظت‌های بالای لیتیوم هستند؛ ایران با داشتن حدود 10 میلیون هکتار اراضی نمکی، 300 روز آفتاب در سال و زیرساخت‌هایی چون مجتمع پتاس خور، ظرفیت بالایی برای تولید لیتیوم سبز دارد.
در همین راستا، استان همدان نیز از اسفندماه سال 1401 با کشف معدن لیتیوم در منطقه قهاوند در کانون توجهات قرار گرفت و امید به توسعه و اشتغال‌زایی در منطقه زنده شد، اما اکنون با گذشت نزدیک به سه سال از اعلام این کشف، هنوز خبری از بهره‌برداری، احداث کارخانه یا حتی شفاف‌سازی درباره وضعیت مطالعات نهایی به گوش نمی‌رسد.
بلاتکلیفی معدن لیتیوم قهاوند
طبق اظهارات اخیر نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی، وزارت دفاع قرار است در صورت مثبت بودن نتایج نهایی مطالعات، به پرونده معدن لیتیوم ورود کند، اگرچه این خبر می‌تواند کورسوی امیدی باشد، اما مردم همدان از تأخیرهای مکرر و نبود شفافیت در روند اجرا گلایه‌مندند.
از سوی دیگر، سخنان سال گذشته مدیرکل سابق صمت استان مبنی بر «طی شدن مراحل اولیه بررسی» و لزوم «چند ماه صبر» نیز تاکنون بدون نتیجه ملموس باقی مانده و نگرانی‌ها را تشدید کرده است.
خام‌فروشی؛ زنگ خطری برای منافع محلی
یکی از دغدغه‌های مهم مردم و فعالان اقتصادی استان، خطر خام‌فروشی این ذخایر است و شنیده‌ها از تلاش برخی نهادها و افراد در تهران برای به‌دست گرفتن بهره‌برداری از این معدن حکایت دارد و در چنین شرایطی، خطر آن وجود دارد که همدان صرفاً به محل استخراج ماده خام تبدیل شود و ارزش افزوده این ثروت معدنی، در پایتخت یا مناطق دیگر هزینه شود.
مدیرکل جدید صمت استان اما در مراسم معارفه خود بر پرهیز از خام‌فروشی و تمرکز بر صنایع تبدیلی تأکید کرد که باید دید این شعارها چه زمانی رنگ واقعیت به خود می‌گیرند.
طلا هم در سکوت خبری
در کنار موضوع لیتیوم، سال گذشته اظهاراتی نیز درباره احتمال کشف معادن طلا در شهرستان‌های اسدآباد و کبودراهنگ مطرح شد. با این حال، از آن زمان تاکنون نه گزارشی منتشر شده و نه اطلاع‌رسانی شفافی در این باره صورت گرفته است، این سکوت رسانه‌ای و اجرایی در حالی است که طلای کشف‌شده می‌تواند منشأ تحولات اقتصادی گسترده‌تری در استان باشد.
اواخر سال گذشته، مدیرکل امور اقتصادی و دارایی استان از صدور مجوز 210 میلیون دلاری سرمایه‌گذاری خارجی در همدان خبر داد که بخشی از آن به مبلغ 20 میلیون دلار برای راه‌اندازی واحد تولید باتری لیتیومی اختصاص یافته است، هرچند این اعلام، امید تازه‌ای در میان کارشناسان ایجاد کرد، اما واقعیت آن است که تا امروز، هیچ گزارش اجرایی یا تصویری از پیشرفت این سرمایه‌گذاری در دست نیست.
مردم خواستار پاسخ هستند
در شرایطی که رسانه‌های جهانی از رقابت کشورها برای تصاحب منابع لیتیوم می‌نویسند، معادن همدان در ابهام فرو رفته‌اند و مردم استان انتظار دارند مسؤولان با جدیت بیشتری وارد میدان شده و تکلیف این فرصت طلایی را مشخص کنند.
توسعه معادن تنها در صورتی برای همدان سودآور خواهد بود که فرآیند استخراج، فرآوری و تولید نهایی در داخل استان انجام شود و ایجاد صنایع تبدیلی، اشتغال‌زایی محلی و بهره‌مندی عمومی، تنها زمانی محقق خواهد شد که تصمیم‌گیری درباره معادن با مشارکت و نظارت شفاف مردم و رسانه‌ها صورت گیرد.
استان همدان، با وجود ظرفیت‌های معدنی کم‌نظیر، نباید این فرصت کم‌نظیر را از دست بدهد. طلای سفید قهاوند می‌تواند کلید جهش اقتصادی استان باشد؛ به شرط آن‌که از دایره بلاتکلیفی خارج شده و در مسیر توسعه‌ای روشن و پایدار قرار گیرد.