هگمتانه، گروه خبر همدان: از زمان آغاز ثبت نام دانش‌آموزان، روزنامه هگمتانه پیگیر دغدغه والدین در این زمینه بوده و مطالبات آنان را به جد پیگیری و منتشر کرده اما همچنان با سکوت و انفعال رسانه ای اداره کل آموزش و پرورش همدان مواجه هستیم. در روزهایی که ثبت‌نام مدارس آغاز شده و خانواده‌ها در تدارک آماده‌سازی فرزندان برای سال تحصیلی جدید هستند، صدای اعتراض والدین همدانی به گوش می‌رسد. مدارس دولتی یکی پس از دیگری اعلام تکمیل ظرفیت می‌کنند و خانواده‌ها با چشمانی نگران و دستانی خالی، در راهروهای آموزش و پرورش و مدارس غیردولتی سرگردان‌اند.
به گزارش خبرنگار هگمتانه، با دغدغه پیگیری مطالبات شهروندان، روزنامه هگمتانه از تیرماه با تیتر "والدین خسته، فرزندان مضطرب" به انعکاس مشکلات ثبت نام دانش‌آموزان پرداخته است و در روزهای مختلف به امید واکنش و پاسخ‌گویی اداره کل آموزش و پرورش استان همدان با تیترهایی همچون "آموزش و پرورش موانع ثبت‌نام را گردن نمی‌گیرد"، "چالش جدی ظرفیت محدود مدارس دولتی" و " ازدحام کلاس‌های درسی همدان" مطالبه‌گری کرده اما همچنان مدیرکل آموزش و پرورش استان همدان از پاسخ‌گویی امتناع می‌ورزد.
تکمیل ظرفیت مدارس دولتی و سرگردانی خانواده‌ها
همدان، مانند بسیاری از شهرهای کشور، این روزها با بحرانی در حوزه آموزش عمومی روبه‌رو است؛ بحرانی نه از جنس کمبود معلم یا تجهیزات آموزشی، بلکه از نوع نبود ظرفیت در مدارس دولتی. والدینی که سال‌ها با امید و اعتماد، نظام آموزش رایگان را پناهی برای فرزندانشان می‌دانستند، حالا باید میان صبر بی‌ثمر و هزینه‌های سنگین انتخاب کنند.
در شرایطی که اصل نهم قانون اساسی بر رایگان بودن آموزش عمومی تأکید دارد، بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان همدانی از مدارس دولتی جا مانده‌اند. ظرفیت مدارس در مناطق مختلف پیش از اتمام مهلت ثبت‌نام اعلام تکمیل می‌شود، در حالی‌که برخی مدارس غیردولتی هم‌زمان با تبلیغات شهری، فرصت را مغتنم شمرده‌اند.
این گزارش با روایت خانواده‌هایی تنظیم شده که در هفته‌های اخیر با درهای بسته مدارس دولتی مواجه شده‌اند؛ خانواده‌هایی از طبقات و محله‌های مختلف همدان که صدایشان در ازدحام دیوان‌سالاری اداری آموزش و پرورش گم شده است.
سحر محمدی، مادر یک دانش‌آموز کلاس اولی در فاز دو کوی شهید مدنی در گفت‌وگو با خبرنگار هگمتانه گفت: ابتدای تابستان با مدارک کامل به مدرسه‌ نزدیک منزلمان مراجعه کردیم. مدیر مدرسه گفت ظرفیت تکمیل است و ثبت‌نام تنها برای کسانی انجام شده که در همان روزهای اول سامانه را پر کرده‌اند. این در حالی‌ است که اطلاع‌رسانی رسمی در محله‌ ما صورت نگرفته بود. وقتی خواستم دلیل نپذیرفتن دخترم را بدانم، پاسخ مشخصی داده نشد و پیشنهاد شد به مدرسه‌ای در محله‌ دیگر برویم.
مدرسه‌ای که معرفی شد غیردولتی بود و شهریه‌ سالانه‌اش بیش از 30 میلیون تومان اعلام شد. برای من که کارمند ساده هستم و همسرم هم درآمد ثابتی ندارد، چنین مبلغی غیرممکن است. احساس می‌کنم آموزش رایگان تنها روی کاغذ وجود دارد و واقعیت چیز دیگری است.
حمیدرضا فرجی، پدر دو دانش‌آموز در مقطع دبستان و راهنمایی هم بیان کرد: در محله‌ ما تنها یک مدرسه‌ دولتی فعال است. سال گذشته با پیگیری زیاد فرزند اولم را ثبت‌نام کردم اما امسال برای فرزند دوم حتی اجازه‌ ورود به تشکیل پرونده‌ ندادند. مدیر مدرسه گفت دستور از ناحیه آمده و دیگر کسی را نمی‌توانند بپذیرند.
وقتی به اداره آموزش و پرورش ناحیه مراجعه کردیم، تنها پاسخ این بود که مدارس بر اساس ظرفیت مصوب فعالیت می‌کنند و اضافه‌پذیری ممکن نیست. این در حالی‌ است که چند نفر از خانواده‌های پرنفوذ بدون مشکل ثبت‌نام شدند. این تبعیض آشکار است و نشانه‌ بی‌عدالتی در نظام آموزشی است. ما فقط خواستیم فرزندانمان از آموزش رایگان و در مدرسه‌ نزدیک خانه استفاده کنند.
الهام عابدی، ساکن خیابان مهدیه و مادر یک دختر کلاس ششمی هم عنوان کرد: تابستان امسال ثبت‌نام دخترم در مدرسه‌ای دولتی با مشکل مواجه شد. مدرسه‌ای که طی سال‌های قبل در آن تحصیل کرده بود، اعلام کرد پایه‌ ششم ظرفیت ندارد. به ما گفتند ظرفیت برای ثبت‌نام از قبل با سهمیه‌ها و معرفی‌نامه‌ها پر شده است. وقتی علت را پرسیدم، مدیر مدرسه به صراحت گفت بخشی از ظرفیت برای فرزندان کارکنان ادارات و نهادها اختصاص می‌یابد و خانواده‌های عادی در اولویت نیستند.
بعد از چند روز جست‌وجو، تنها گزینه‌ای که پیش رو بود، ثبت‌نام در مدرسه‌ای غیردولتی با شهریه‌ ماهانه سه میلیون تومان بود. ما به ناچار پذیرفتیم، چون چاره‌ای نبود. اما این چه عدالتی است که آموزش رایگان برای همه نیست و تنها برخی از آن بهره‌مند می‌شوند؟
حسین کمونه، معلم بازنشسته و پدربزرگ یک دانش‌آموز ابتدایی هم بیان کرد: سی سال در آموزش و پرورش خدمت کردم و حالا که نوبت نوه‌ام رسیده، حتی در ساده‌ترین مدرسه‌ محل زندگی خود هم امکان ثبت‌نام ندارد. به چند مدرسه مراجعه کرده، همه گفتند ظرفیت تکمیل است و دیگر جای خالی ندارند. عجیب‌تر اینکه برخی از کلاس‌ها هنوز تشکیل نشده بود اما نام دانش‌آموزان را از قبل بسته بودند.
وقتی برای اعتراض به اداره رفتم، با برخورد سرد مواجه شدم و گفتند نمی‌توانند کاری انجام دهند. احساس می‌کنم آموزش عمومی دیگر اولویت دولت نیست. پدر و مادرهایی را می‌بینم که در راهروهای ادارات، به دنبال یک امضا یا توصیه‌نامه‌اند. این دردناک است. آموزش رایگان حق همه است، نه امتیازی برای عده‌ای خاص.
مینا فلاح، مادر یک دانش‌آموز متوسطه‌ اول از منطقه‌ حصار شهید مطهری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار هگمتانه اظهار کرد: پسرم را برای پایه‌ هفتم در یکی از مدارس دولتی منطقه‌مان ثبت‌نام نکردند. گفتند این مدرسه فقط برای ادامه‌ تحصیل دانش‌آموزان خودش ظرفیت دارد و نفر جدید نمی‌گیرد. به دو مدرسه‌ دیگر هم مراجعه شد اما آنجا هم شرایط مشابهی بود. یکی از مدیران به‌صراحت گفت اگر بخواهیم ثبت‌نام انجام شود، باید از اداره معرفی‌نامه بیاوریم.
نتیجه آن شد که به مدرسه‌ای غیردولتی معرفی شدیم. این مدرسه نه فضای مناسبی دارد و نه معلمان با سابقه، اما شهریه‌ زیادی می‌گیرد. آموزش و پرورش باید پاسخ دهد که چرا خانواده‌های معمولی در این چرخه‌ فرسایشی گیر افتاده‌اند؟ چرا کسی نظارت نمی‌کند؟ ما فقط حق فرزندانمان را می‌خواهیم.
گزارش‌های میدانی از شهر همدان نشان می‌دهد موضوع تکمیل ظرفیت مدارس دولتی، از یک مسأله‌ موقت و فصلی عبور کرده و به بحران ساختاری در آموزش عمومی تبدیل شده است. روند ثبت‌نام‌ها غیرشفاف، اطلاع‌رسانی ناقص، سهمیه‌بندی‌های غیرعادلانه و نبود نظارت دقیق بر مدارس غیردولتی، وضعیت را برای خانواده‌ها سخت کرده است.
در چنین شرایطی، آنچه قربانی می‌شود، نه فقط عدالت آموزشی، بلکه اعتماد مردم به آموزش رایگان است. انتظار می‌رود مسؤولان آموزش و پرورش استان، پاسخی شفاف و راهکاری عملی برای بازگرداندن تعادل به فرآیند ثبت‌نام مدارس ارائه دهند، پیش از آنکه آموزش در ذهن مردم مترادف با امتیاز و رابطه‌ شود، نه حق و فرصت برابر.