هگمتانه، گروه گفتگو- عطیه الماسی: وجود مشکلات ترافیکی صدمه‌ها و لطمه‌های جبران‌ناپذیری به اقتصاد شهر می‌زند، از طرف دیگر این معضل باعث برهم خوردن وضعیت محیط زیست شهرها، ایجاد انواع آلودگی‌ها در شهر، اتلاف وقت شهروندان و به طور کلی پایین آمدن کیفیت زندگی می‌گردد و قدمت بالای بخش وسیعی از بافت کالبدی مرکز شهر همدان، باعث شده که در بسیاری از مواقع با گره ترافیکی در شبکه معابر بافت مرکزی روبه‌رو باشیم.
در گفتگویی که خبرنگار هگمتانه با امیر رحمانی، کارشناس ارشد شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری داشته، به وضعیت حمل و نقل شهری همدان، ترافیک و پیچیدگی‌ حاکم بر آن می‌پردازیم.
این کارشناس ارشد شهرسازی ضمن اشاره به مشکلات ترافیکی همدان عنوان کرد: مشکلات ترافیک همدان یک همت استانی می‌خواهد.
وی افزود: در حال حاضر استفاده از اعتباراتی فراتر از آنچه که شهرداری دارد باید انجام گیرد و با پای کار آمدن افراد دیگر و انجام مسؤولیت‌هایی در این راستا همچون ایجاد اعتباراتی مضاعف جهت رفع مشکلات ترافیکی باید انجام گیرد.
 همدان دارای ابعاد تک‌ هسته‌ای است
امیر رحمانی در ادامه به عمده‌ترین مشکل ترافیکی همدان اشاره کرد و افزود: می‌توان گفت که عمده‌ترین مشکل در موضوع ترافیکی همدان، تمرکز کاربری‌ها در هسته مرکزی است ثانیاً اینکه همدان دارای ابعاد تک هسته‌ای است که پیشرفت و رشد آن در دهه‌های مختلفی که از عمر آن می‌گذرد همچنان باقی مانده است.
 ضرورت رشد اندام شهر
وی ابراز کرد: برای برون‌رفت از مشکل ترافیکی که وجود دارد رشد اندام شهر یک ضرورت است و باید رینگ‌های بعدی شهر شکل بگیرد و شهر توسعه پیدا کند.
وی در ادامه افزود: گاهی دیده می‌شود و برخی تصور می‌کنند که شهر را نباید توسعه داد و غالباً کاربری‌هایی که به هر صورت ازدحام و تراکم، هم پیاده و هم خودرو را دارد در حلقه اول و دوم شهر در حال اجرا است که این کار بسیار اشتباهی است و باعث فرسایش شهر، فرسودگی ترافیکی و حمل و نقل می‌شود که خود ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی نامطلوبی دارد.
این کارشناس شهرسازی در ادامه سخنان خود به بررسی معضلات ترافیک با بیان راهکارهایی جهت حل این مشکل پرداخت و گفت: اگر بخواهیم معضل ترافیک را حل کنیم باید کاربری‌های مسکونی، تفریحی مهیج و خوبی در حلقه انتهایی شهر همدان احداث شوند و قوه محرکه به شکل توزیع سفر باشند و به نحوی سبب کاهش رفت و آمد در داخل شهر به شکل متعادل و متوازن را فراهم کنند.
توسعه حمل و نقل عمومی راهکار دیگری برای کنترل ترافیک
امیر رحمانی با اشاره به عمده‌ترین موضوعاتی که می‌تواند به ترافیک شهری کمک کند، عنوان کرد: عمده‌ترین عواملی که می‌تواند باعث کاهش بار ترافیکی شود توسعه حمل و نقل عمومی است که متأسفانه در دهه اخیر اقبال عمومی خود را از دست داده که علت آن شاید مربوط به شکل خدمات‌دهی سازمان اتوبوس‌رانی باشد.
وی در این باره گفت: از دیگر معضلات کمبود ایستگاه‌های توقف حمل و نقل عمومی است و نداشتن پایانه‌های مناسب، ایستگاه‌های پارک سوار مناسب، نبود پارکینگ مناسب که همگی دست به دست هم داده و مشکلات متعددی را به وجود آورده است.
رحمانی تصریح کرد: در سال 1307 کارل فریش مهندس معمار آلمانی اقدام به طراحی نقشه‌ای برای کهن‌شهر همدان کرد و کارل فریش پس از بازبینی نقشه هوایی شهر همدان، متوجه شد این شهر جزء معدود شهرهای دایره‌ای شکل و متحدالمرکز است و بر همین اساس، نقشه شعاعی با مرکزیت میدانی طراحی کرد که 6 خیابان از این میدان مرکزی دایره شکل منشعب شده و با گسترده شدن و توسعه شهری، شهر به شکلی غیرمستقیم زیر نفوذ همین میدان مرکزی قرار گرفت.
وی ادامه داد: از ویژگی‌های نقشه شعاعی میدان امام خمینی(ره) شهر همدان، متحدالمرکز بودن آن است.
 وجود قطار شهری نمی‌تواند به حمل و نقل شهر کمک کند
این کارشناس تأکید کرد: مشکل ترافیکی شهر همدان با ایجاد قطار شهری حل نمی‌شود و گاهی در بیان موضوعاتی در زمینه توسعه حمل و نقل برخی از دوستان در رابطه با قطار شهری پیشنهاداتی می‌دهند که با بخشی از مشکل شهر همدان که از دوایر متحدالمرکز است و غالب کاربری‌ها همان‌طور که گفته شد متمرکز به هسته مرکزی شهر است پس وجود قطار شهری نمی‌تواند به حمل و نقل شهر کمک کند و مسافت‌های ایستگاه‌های شهر همدان به قدری کوتاه است که وجود قطار شهری کارکردی ندارد.
امیر رحمانی با توجه به سخنان قبلی خود افزود: با توجه به اینکه 6 خیابان منشعب از میدان مرکزی شهر همدان در حلقه اول هستند و دو خیابان آن از جمله بوعلی، اکباتان و میدان امام خمینی(ره) به محورهای پیاده تبدیل شده و تردد هرگونه خودروهای شخصی و عمومی از این خیابان‌ها حذف گردیده که همین امر موجب تشدید ترافیک عبوری و حجم بالای وسایل نقلیه در خیابان‌های مجاور شده است.
وی عنوان کرد: اگر به حوزه حمل و نقل،‌ توسعه شهری و پروژه‌های محرک توجهی نشود همدان خیلی زود پیر، فرسوده و سر به خداحافظی از شهرهای بزرگ و جذاب فرهنگی و تاریخی خواهد گذاشت.
 رفت و آمد افراد در شهرک‌ها گران تمام می‌شود
رحمانی در خصوص بعضی از امکاناتی که در حوزه حمل و نقل عمومی است که شهرک‌ها را پوشش می‌دهند، اظهار کرد: قیمت تمام شده رفت و آمد افرادی که در شهرک‌ها هستند از امکاناتی که در حوزه حمل و نقل عمومی است و با قیمت تاکسی‌ها یکسان است که این حمل و نقل برای مردم گران تمام می‌شود.
وی با بیان اینکه اصلاحات ترافیکی از بعد دیگر مدیریت حمل و نقل است که بر عهده راهنمایی و رانندگی است، عنوان کرد: این اصلاحات در جهت از بین بردن ترافیک با طرح جریمه کردن شهروندان تحقق پیدا نمی‌کند و صرفاً شکل تنبیهی دراد.
وی ادامه داد: پلیس راهنمایی و رانندگی نقش بسزایی در شکل کنترل، نظارت و تعدیل شرایط ترافیکی دارد اما متأسفانه گاهی در شهر خلأ حضور پلیس دیده می‌شود که این امر باعث ایجاد شدن شرایطی از کانون‌های ترافیکی و گره‌های ترافیکی شدیدی شده است که حضور پلیس منجر به رفع این گره‌های ترافیکی می‌شود.
این کارشناس در ادامه افزود: زمانی که صحبت از مدیریت حمل و نقل می‌شود مسؤولیت آن تنها بر عهده شهرداری نیست و دستگاه‌های دیگری هم در شکل اداره، نظارت و اجرا وجود دارند که باید وظایف خود را به نحو احسن انجام دهند.
وی در ادامه به ارگان‌هایی از جمله راه و شهرسازی اشاره کرد و گفت: راه و شهرسازی در طرح جامع و یا در طرح تفصیلی باید شرایطی برای شهرداری در شکل توسعه شهر ایجاد کند که در نحوه اجرا و توسعه شهر شرایطی را فراهم کند که شهروندان از شکل زندگی در همدان در رفت و آمدشان مشکل ایجاد نشود.
این کارشناس ارشد شهرسازی در ادامه سخنان خود به بررسی چگونگی ایجاد مشکلات ترافیکی پرداخت و گفت: مشکلات ترافیکی به طوری ایجاد شده که این مشکلات در هر دهه باقی مانده و در جهت حل این مشکل ترافیکی تدبیری اندیشیده شده و اقدام اساسی هم انجام نگرفته است.
 همدان در اندازه و قواره کوچک خود باقی مانده
وی خاطرنشان کرد: متأسفانه شهر همدان در اندازه و قواره کوچک خود باقی مانده و وجود یک سری عوامل همچون تنگ‌نظری‌ها مانع کار کردن بر روی این موضوع شده و ضمن اینکه بزرگ شدن شهر صرفاً با تصرف زمین نیست و داشتن پروژه‌های محرک در فضایی که به شهر اضافه می‌شود به توزیع، تعدیل و بهبود شرایط ترافیکی کمک بسزایی می‌کند.
امیر رحمانی با پرداختن به دو موضوع جهت حل مشکل ترافیکی شهر همدان گفت: اولین مورد جهت حل این مشکل، آموزش مهارتی خود دست‌اندرکاران حوزه‌های مختلف حمل و نقل است که در شکل خدماتی است که باید ارائه دهند.
وی ادامه داد: دومین مرحله جهت حل مشکلات ترافیکی این است که شهر همدان باید حلقه‌های بعدی آن فعال شود تا بتوان با انتقال بخشی از خدمات مهم مانند مراکز تجاری بزرگ که محرک توسعه هستند باعث توسعه شهر شویم که این امر موجب می‌شود که ترافیک توزیع شود.
 افزایش خودروها با تعداد پارکینگ‌ها همخوانی ندارد
این فرد در پایان در خصوص اینکه چرا اقدام به اضافه کردن پارکینگ در شهر برای کاهش بار ترافیکی انجام نمی‌شود، اظهار کرد: از نظر من شهرداری اقدامات خوبی در این راستا انجام داده است اما وسعت گرفتن و افزایش تعداد پارکینگ‌ها با شکل افزایش خودروها در شهر و خارج شدن خودروهای فرسوده از محدوده یک بحث عرضه و تقاضا است که این امری است که با هم همخوانی ندارند.