هگمتانه، گروه ایران و جهان: مصطفی خوش‌چشم تحلیلگر مسائل بین‌الملل، گفت: تصمیم نهایی درباره نوع پاسخ ایران به تحرکات آمریکا و رژیم صهیونیستی باید با محاسبه دقیق اما بدون تردید اتخاذ شود.
مصطفی خوش‌چشم، کارشناس مسائل بین الملل، در گفت‌وگویی تلویزیونی با اشاره به شلیک عملیاتی موشک خیبر (خرمشهر-4) به‌ عنوان پاسخ به جنایات رژیم صهیونیستی، این اقدام را نمایش روشنی از قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران دانست.
ایران با شلیک خیبر قدرت بازدارندگی خود را به رخ کشید
وی با اشاره به زمینه‌های این اقدام گفت: رژیم صهیونیستی در ماه‌های اخیر به‌ دنبال پاسخ به دو سؤال کلیدی بود؛ اول اینکه آیا ایران در صورت اقدام نظامی، به‌ سمت ساخت بمب هسته‌ای خواهد رفت؟ و دوم اینکه آیا تأسیسات حساس اسرائیل از جمله دیمونا مورد هدف ایران قرار خواهد گرفت؟ پاسخ امروز ایران، صریح و عملیاتی بود.
خوش‌چشم افزود: ما وارد یک جنگ ترکیبی شده‌ایم که از زمان ریاست‌جمهوری ترامپ آغاز شد و در 12 حوزه از جمله جنگ ادراکی، تحریم، ترور، خرابکاری، حملات سایبری، و فشارهای دیپلماتیک علیه ایران دنبال شد. اما چون در حوزه‌های ادراکی و عملیات روانی علیه ملت ایران شکست خوردند، سراغ گزینه نظامی رفتند.
وی با اشاره به اقدامات اخیر دشمن در حوزه خرابکاری و حملات پهپادی گفت: هدف آن‌ها ضربه‌ زدن به زنجیره فرماندهی، زیرساخت‌های دفاعی و ایجاد ناامنی داخلی بود که با هوشیاری و پاسخ دقیق جمهوری اسلامی ناکام ماندند. انتصاب سردار کرمی به فرماندهی نیروی زمینی سپاه، که از چهره‌های شناخته‌ شده در محور مقاومت است، پیامی روشن به تل‌آویو و واشنگتن ارسال کرد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه با بیان اینکه دشمن تصور می‌کرد می‌تواند دانش، زیرساخت و دانشمندان هسته‌ای ایران را نابود کند، تصریح کرد: برنامه‌های هسته‌ای ایران هم‌اکنون در نقطه‌ای قرار دارد که حتی اگر تاسیساتی آسیب ببینند، هم مواد و هم دانش فنی در جای دیگری محفوظ است.
خوش‌چشم با تأکید بر اینکه موشک خیبر با برد 2000 کیلومتر، دقت نقطه‌زن بالا و قدرت عبور از سامانه‌های پدافندی طراحی شده، گفت: این پیام روشنی برای دشمن بود که هرگونه تجاوز و ماجراجویی نظامی علیه ایران، پاسخ فوری، قاطع و فراتر از محاسبات خواهد داشت.
مردم ایران تلاش دشمن برای ایجاد هرج‌ومرج را ناکام گذاشتند
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به قدرت‌نمایی اخیر جمهوری اسلامی ایران و شلیک موشک نقطه‌زن و غیرقابل رهگیری خیبر، تأکید کرد که مردم ایران در برابر جنگ ترکیبی دشمن، با هوشیاری و انسجام، ایستادگی کرده‌اند.
وی گفت: مردم ما طی پنج دهه گذشته یاد گرفته‌اند چگونه با فشارها و تهدیدها تاب بیاورند. اگرچه مشکلات اقتصادی و فشارهای معیشتی وجود دارد، اما ظرفیت اجتماعی به‌ مراتب افزایش یافته است. دیدیم که در روزهایی که رژیم صهیونیستی به‌ دنبال ایجاد رعب و وحشت بود، مردم بی‌اعتنا به این تهدیدها، سفرهایشان را رفتند و زندگی عادی را ادامه دادند.
خوش‌چشم ادامه داد: نتانیاهو در پی ناامن‌سازی فضای عمومی ایران بود، اما مردم نه‌تنها در برابر این اقدامات واکنش ترسی نشان ندادند، بلکه در مواردی با شادی و همبستگی اجتماعی پاسخ دادند. در حالی‌که مردم ما در تونل‌ها می‌خندیدند، اسرائیلی‌ها در پناهگاه‌ها از ترس جمع شده بودند. این برای دشمن خشم‌آور و شکست‌آمیز است.
وی با اشاره به حمله رژیم صهیونیستی به منطقه‌ای در گیلان گفت: این حملات کور، به‌ وضوح نشان می‌دهد که دشمن صرفاً به‌ دنبال ایجاد ناامنی روانی است، نه انهدام هدفی نظامی. جالب است که در حملاتی که صورت گرفت، مردم محلی خودشان رسانه‌نماهایی را که می‌خواستند صحنه‌سازی کنند، کنار زدند و اجازه تصویربرداری ندادند. این یعنی مردم با تمام تفاوت‌های سلیقه‌ای، پای کشورشان ایستاده‌اند.
خوش‌چشم ادامه داد: جوانان نسل جدید، از جمله نسل زد(Z)، با وجود تفاوت‌های فرهنگی و سلیقه‌ای، در بزنگاه‌ها در کنار نظام و کشور ایستاده‌اند. حتی کسانی که ممکن است انتقادهایی به برخی ساختارها داشته باشند، وقتی صحبت از امنیت و تمامیت ارضی کشور می‌شود، متحد می‌شوند. این همان چیزی است که دشمن آن را نمی‌فهمد و برایش غیرقابل‌تحمل است.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: رژیم صهیونیستی تلاش کرد با اقدامات پراکنده، زنجیره فرماندهی کشور را هدف بگیرد یا با انفجار و خرابکاری، اغتشاش ایجاد کند، اما موفق نشد. فرماندهان به‌ سرعت جایگزین شدند و مردم در کنار نیروهای امنیتی ایستادند. انتخاب فرمانده جدید نیروی زمینی سپاه، سردار کرمی، که از چهره‌های شناخته‌شده در محور مقاومت است، پیام روشنی به دشمنان منطقه‌ای ما دارد.
وی تأکید کرد: ما امروز نه‌تنها با قدرت نظامی، بلکه با بلوغ اجتماعی، آگاهی سیاسی و انسجام ملی، هرگونه ماجراجویی دشمن را با شکست روبه‌رو می‌کنیم. این همان چیزی است که میلیاردها دلار خرج رسانه‌ای نمی‌تواند آن را بسازد و نتانیاهو و دیگران نمی‌توانند آن را درک کنند.
آمریکا از سایه به صحنه آمد چون ریسک شکست اسرائیل بالا رفت
این کارشناس مسائل راهبردی، تأکید کرد: از همان آغاز درگیری‌ها، آمریکا نه‌ فقط در سطح پشتیبانی اطلاعاتی بلکه به‌ صورت عملیاتی در کنار رژیم صهیونیستی حضور داشت؛ اما حالا با افزایش ریسک شکست تل‌آویو، ناچار شده آشکارا وارد صحنه شود.
وی با اشاره به ابعاد نیابتی بودن این درگیری گفت: از وعده‌ی دوم عملیات، اسرائیل و آمریکا هم‌زمان وارد شدند؛ نه فقط در حوزه آواکس، اطلاعات ماهواره‌ای یا سوخت‌رسانی هوایی، بلکه در مدیریت عملیات‌ها. امروز ورود آشکار آمریکا به‌ دلیل افزایش ریسک شکست اسرائیل است.
ترامپ نگران واکنش ایران است
خوش‌چشم با تحلیل رفتار اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، افزود: ترامپ معمولاً با اعتماد به‌ نفس جلو دوربین‌ها می‌رود، اما امروز در چهره‌اش استرس دیده می‌شود. او نگران واکنش ایران است، چون نمی‌داند پاسخ در چه سطحی، کجا و چگونه خواهد بود. این، نشانه‌ای از تغییر توازن قدرت است.
وی با اشاره به سناریوهای دوگانه‌ ورود آمریکا به معرکه توضیح داد: یک حالت این بود که آمریکا وارد شود، یک ضربه بزند و عقب‌نشینی کند؛ درست مانند آنچه در باب‌المندب با انصارالله یمن دیدیم. حالت دوم، زمانی است که موازنه قدرت کاملاً به ضرر اسرائیل تغییر کند؛ همان‌طور که از روز جمعه به بعد شاهد آن بودیم.
خوش‌چشم ادامه داد: در روزهای اول، اسرائیل با عملیات گزینشی و غافلگیرانه تلاش کرد شوک وارد کند و فرماندهان و دانشمندان ما را هدف قرار دهد. اما با گذشت چند روز، این ایران بود که دست بالا را گرفت و ضربات دقیق و هدفمند زد؛ تا جایی که حملات اخیر به حیفا باعث شد حتی آژیرها نیز به‌ درستی عمل نکنند.
وی با استناد به اطلاعات میدانی گفت: امروز کارایی گنبد آهنین اسرائیل به حدود 50 درصد کاهش یافته و پهپادهای ایرانی، اعم از شناسایی، انتحاری و عملیاتی، به‌ راحتی از آن عبور می‌کنند. این نشان می‌دهد که سپر دفاعی اسرائیل باگ پیدا کرده و دچار فرسایش عملیاتی شده است.
این کارشناس مسائل راهبردی گفت: اسرائیل گمان می‌کرد ظرف کمتر از یک هفته می‌تواند نتیجه بگیرد و عقب‌نشینی کند، اما جنگ فرسایشی شد. از روز هفتم، جابه‌جایی‌های میدانی و تغییر معادله قدرت به سود ایران کاملاً مشهود بود. از آن نقطه، احتمال ورود مستقیم آمریکا بیشتر شد.
وی با اشاره به پیام‌های منتش رشده توسط ترامپ در شبکه اجتماعی‌اش گفت: ترامپ با نگارش پیام‌هایی با حروف بزرگ (کپس‌لاک) که به‌ سرعت حذف شدند، عملاً از ادامه درگیری واهمه نشان داد. او تلویحاً پیام صلح فرستاد؛ پیامی که نه از موضع قدرت، بلکه از ترس واکنش ایران صادر شد.
اگر به حمله آمریکا پاسخ داده نشود، صلح تحمیلی و خفت‌بار خواهد بود
وی تأکید کرد:‌ ورود مستقیم آمریکا به عرصه عملیات نظامی، با هدف نجات اسرائیل از شکست کامل صورت گرفته، اما اگر واکنش درخوری از سوی ایران نشان داده نشود، نتیجه آن صلحی تحمیلی و خفت‌بار خواهد بود.
وی در واکنش به ابهاماتی درباره میزان خسارت وارده اظهار کرد: بر اساس گزارش‌های اولیه، حمله صورت‌گرفته به تأسیسات هسته‌ای، نظیر سایت اصفهان، با آنچه آمریکا ادعا می‌کند بسیار متفاوت است. خبرنگارانی که اولین‌بار به محل رسیدند، صحنه‌هایی از دود و انفجار ثبت کرده‌اند، اما نشانه‌هایی از حمله‌ای با بمب‌های سنگرشکن دیده نمی‌شود. حتی چراغ‌های محیطی و برخی تجهیزات ظاهراً سالم باقی مانده‌اند.
وی تأکید کرد: حتی اگر خسارت در سطحی بسیار محدود باشد، اصل ماجرا فراتر از این است؛ مسأله شکسته شدن حریم هوایی، حمله به مراکز حساس ملی و ورود آشکار دشمن خارجی است. فارغ از میزان آسیب، مسأله حیثیتی و راهبردی است. آمریکا امروز اعلام کرده که بیش از 30 موشک تاماهاک شلیک کرده؛ ممکن است برخی رهگیری شده باشند یا اصلاً تعدادی به هدف نرسیده باشند، اما اصل تجاوز ثابت است.
خوش‌چشم در ادامه گفت: بسیاری می‌پرسند آیا ایران واکنش نشان خواهد داد؟ پاسخ من این است: اگر پاسخ درخور و متقابل داده نشود، دشمن تصور می‌کند ایران از اقدام متقابل واهمه دارد، و این منجر به نوعی صلح تحمیلی خواهد شد؛ صلحی که طرف متجاوز آن را دیکته می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: آمریکا و اسرائیل فقط دنبال تضعیف توان هسته‌ای یا موشکی ایران نیستند؛ آن‌ها به‌ دنبال زدن کلیت زیرساخت قدرت ملی هستند؛ از نانو و لیزر و هوافضا تا حتی فناوری‌های ماهواره‌ای. هدف نهایی، خلع‌قدرت ایران و تبدیل آن به کشوری تابع، چندتکه و بی‌اثر در معادلات منطقه‌ای است.
تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل افزود: وقتی شما به کشورت حمله شده، حتی اگر فقط یک شیشه شکسته شده باشد، باید پاسخ دهید؛ زیرا اگر ندهید، پنج روز دیگر حمله گسترده‌تری رخ می‌دهد. دشمن از قبل تجربه دارد؛ بارها فرماندهان، دانشمندان، تأسیسات و حتی مردم عادی را هدف قرار داده، و حالا در صورت بی‌پاسخی، روند را ادامه می‌دهد.
ترامپ از هر اقدام کوچک یک دستاورد رسانه‌ای می‌سازد
خوش‌چشم با اشاره به رفتار رسانه‌ای آمریکا و دونالد ترامپ گفت: ترامپ همان کسی است که از هر اقدام کوچک یک دستاورد رسانه‌ای می‌سازد. حالا در پیام‌هایی با لحن آشفته و پر از حروف بزرگ در شبکه اجتماعی خودش، سعی دارد جلوه‌ای از قاطعیت و موفقیت را نمایش دهد؛ در حالی‌ که هم‌زمان برخی پایگاه‌های آمریکا در منطقه، از جمله در عراق، به حالت آماده‌باش کامل یا حتی تخلیه درآمده‌اند. این یعنی آمریکا هم برای بدترین سناریو آماده می‌شود.
وی در ادامه تصریح کرد: برآورد نهایی خسارت توسط سازمان انرژی اتمی و نهادهای امنیتی باید ارائه شود، اما آنچه مشخص است، ورود رسمی آمریکاست. اگر به آن واکنش مقتضی نشان داده نشود، نه‌تنها بازدارندگی آسیب می‌بیند، بلکه راه برای تکرار تجاوزها باز می‌شود؛ همان‌طور که پیش‌تر نیز با بی‌پاسخ گذاشتن برخی حملات، چراغ سبز به ادامه مسیر تجاوز داده شد.
هشدار درباره تصاعد بحران منطقه‌ای
وی افزود: نسبت به روندهای جاری در منطقه هشدار داد و تأکید کرد: تحولات اخیر، ایران را در موقعیتی حساس قرار داده که نیازمند تصمیم‌گیری‌های قاطع و حساب‌ شده از سوی حاکمیت است.
خوش‌چشم با اشاره به تحرکات ایالات متحده و متحدانش در منطقه، اظهار کرد: کاری که در سوریه و لیبی انجام شد، نمونه‌ای از الگوهایی است که قدرت‌های فرامنطقه‌ای به دنبال تکرار آن در کشورهای دیگر هستند. در این میان، ما باید تعیین کنیم که در کجای این معادله ایستاده‌ایم.
این تحلیلگر بین الملل با تشریح گزینه‌های پیش‌روی ایران گفت: در شرایطی که اقدامات آمریکا ادامه دارد، تهران می‌تواند براساس منافع ملی، گزینه‌هایی نظیر هدف‌گیری پایگاه‌های نظامی منطقه‌ای آمریکا، کشتی‌های جنگی، یا حتی زرادخانه‌های موجود در کشورهای حوزه خلیج‌فارس را مدنظر قرار دهد. اینها اهدافی هستند که قابلیت اثرگذاری در معادلات قدرت را دارند.
وی همچنین به اهمیت مسیرهای ژئوپلیتیکی ایران اشاره کرده و افزود: برگزاری مانورهای نظامی در نزدیکی استان سیونیک ارمنستان می‌تواند پیامدهای خطرناکی برای کریدور شمال-جنوب ایران داشته باشد. چنین اقداماتی در صورت تحقق، می‌تواند نوعی خفگی ژئوپلیتیکی برای ایران ایجاد کند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ضمن هشدار درباره تکرار سناریوهای گذشته از جمله آنچه در افغانستان رخ داد، گفت: تصمیم به پاسخ، باید با برآوردهای دقیق نظامی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی همراه باشد. همچنین ایران می‌تواند در صورت لزوم، تأسیسات نفتی کشورهای منطقه را هدف قرار دهد که تأثیر مستقیم بر قیمت جهانی انرژی خواهد گذاشت.
وی همچنین به سناریوی اقدام مستقیم علیه اسرائیل اشاره کرده و تأکید کرد: در صورت ورود به فاز نظامی، باید اقدامات گسترده و تعیین‌کننده‌ای صورت گیرد؛ به‌ گونه‌ای که زیربناهای اقتصادی، بندری و نظامی رژیم صهیونیستی به طور جدی آسیب ببیند. هدف از این اقدامات، ضربه‌ای بلندمدت و راهبردی به توانمندی‌های رژیم است.
خوش چشم با تأکید بر لزوم داشتن رویکرد پیش‌دستانه در صورت وقوع بحران، گفت: در شرایط تصاعد بحران، دیگر فرصت مصلحت‌سنجی نیست. تصمیم باید قاطع، سنجیده اما بدون تردید باشد. اگر وارد بازی‌ای با آمریکا یا اسرائیل شدید، باید با تمام قوا وارد شد و اجازه پله‌پله بالا رفتن طرف مقابل را نداد.
پاسخ ایران به حملات آمریکا باید قاطع و بدون تعلل باشد
این کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: تصمیم نهایی درباره نوع پاسخ ایران به تحرکات آمریکا و رژیم صهیونیستی باید با محاسبه دقیق اما بدون تردید اتخاذ شود.
خوش‌چشم گفت: امروز شرایط به‌ گونه‌ای رقم خورده که جمهوری اسلامی ایران باید میان دو گزینه روشن یکی را انتخاب کند؛ یا از تصاعد بحران جلوگیری کند یا اگر تصمیم به پاسخ گرفته، با تمام توان وارد شود.
وی با اشاره به اقدامات انصارالله یمن در پاسخ به حملات آمریکا و اسرائیل افزود: یمنی‌ها با همه محدودیت‌هایشان نشان داده‌اند که در برابر تهدید، پاسخ مستقیم و جدی می‌دهند. آمریکا هم تهدید می‌کند و هم حمله می‌کند، اما انصارالله نیز بدون تعلل پاسخ می‌دهد. این الگویی است که باید در نظر گرفته شود.
خوش‌چشم با اشاره به وضعیت روانی رئیس‌جمهور سابق آمریکا گفت: این نخستین باری است که ترامپ را در چنین وضعیتی از تردید و اضطراب می‌بینم. این نشانه‌ای است از انتظار او برای واکنش ایران، و اینکه امروز از ایران واهمه دارند.
وی تأکید کرد: اگر تصمیم بر پاسخ باشد، باید از ابتدا با توپ پر وارد شد. این نوع درگیری‌ها با آمریکا یا اسرائیل، از نظر زمانی محدود خواهند بود؛ نهایتاً چند هفته تا چند ماه. بنابراین نباید پاسخ نصفه‌نیمه داد.
سال‌هاست عضو ان‌پی‌تی(NPT) هستیم اما بهره‌ای از آن نبرده‌ایم
این تحلیلگر مسائل بین الملل به تغییرات در ساختار فرماندهی نیروهای مسلح اشاره کرد و گفت: ورود فرماندهان میدانی به ساختار رزم سپاه نشان‌دهنده آن است که احتمال تحرکات آفندی در پاسخ به تهدیدات بالا رفته است. این افراد اهل اقدام‌اند، نه صرفاً موضع‌گیری.
وی همچنین به موضوع خروج از پیمان ان‌پی‌تی(NPT) و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرد و اظهار کرد: اگر قرار است از ان‌پی‌تی(NPT) خارج شویم، باید این اقدام با هدف مشخص و به‌ موقع انجام شود، نه به‌ عنوان تنها واکنش. چرا که خروج از ان‌پی‌تی(NPT) به‌ تنهایی نشان‌دهنده برنامه ساخت بمب تلقی می‌شود و پیامدهایی خواهد داشت که باید برای آن آماده بود.
خوش‌چشم افزود: ما سال‌هاست عضو ان‌پی‌تی(NPT) هستیم اما بهره‌ای از آن نبرده‌ایم. کره شمالی از این پیمان خارج شد و به بمب دست یافت. اما در عین حال، هزینه‌هایی نیز متحمل شد. بنابراین باید سنجیده عمل کرد.
وی در ادامه سخنانش گفت: تحولات منطقه‌ای، از جنگ اوکراین گرفته تا رقابت چین و آمریکا در تایوان، بیانگر آغاز یک نظم جهانی جدید است. اگر ایران امروز در این تقابل‌ها پیروز شود، آینده‌ای روشن خواهد داشت. اما اگر کوتاه بیاید، در نظم جدید جایگاه مطلوبی نخواهد داشت.
خوش‌چشم تأکید کرد: این نبرد، تنها یک نزاع نظامی نیست؛ بلکه بخش عمده آن، نبرد در حوزه رسانه، افکار عمومی و جنگ نرم است. اگر در این حوزه موفق باشیم، حتی اگر در میدان نظامی هزینه‌ای هم بدهیم، بازنده نخواهیم بود.
رسانه ملی باید در شرایط جنگی مرجع اطلاع‌رسانی مردم باشد
وی در ادامه ضمن تشکر از زحمات رسانه ملی، گفت: ساختمان شیشه‌ای صدا و سیما را زدند، بله. ولی الان وسط جنگیم؛ زمان مرثیه‌خوانی نیست، زمان اقدام رسانه‌ای است.
او افزود: الان که شبکه‌های اجتماعی تا حد زیادی محدود شده‌اند و مسیر اطلاع‌رسانی رسمی به صدا و سیما محدود شده، باید دقیق‌ترین و سریع‌ترین اخبار از طریق رسانه ملی منتشر شود. اگر این اتفاق نیفتد، مخاطب به سراغ بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان یا اینترنشنال می‌رود.
خوش‌چشم با اشاره به فرصت پیش‌روی رسانه برای مرجع‌سازی مجدد در بین مردم، گفت: الان بهترین زمان برای بازیابی مرجعیت رسانه‌ای صداوسیماست. کاری کنید که مردم تلویزیون جمهوری اسلامی را روشن کنند تا بدانند دقیقاً چه اتفاقی افتاده و در کجا.
وی با اشاره به تجربه شبکه‌هایی مثل الجزیره تأکید کرد: باید روایت‌های تصویری، گرافیکی و تحلیلی دقیق‌تری ارائه شود. کار روی نقشه، تحلیل تصویری از مناطق درگیری و جزئیات میدان جنگ، چیزهایی است که مردم را به رسانه جذب می‌کند.
این کارشناس بین الملل، ضمن تأکید بر نقش گسترده‌تر رسانه ملی در جنگ شناختی، اظهار کرد: وظیفه رسانه فقط تحلیلگر آوردن و گفت‌وگو با نمایندگان مجلس نیست. شما در جنگ هستید. جنگ رسانه، جنگ روانی و جنگ نرم. باید رسانه را مجهز به سلاح روایت، تصویر و استدلال کنید.
او در پایان ضمن قدردانی از زحمات تهیه‌کنندگان و مجریان شبکه‌های تلویزیونی، گفت: مردم، از هر طیف و دیدگاهی، الان بیش از همیشه پای کار هستند. این فرصت نباید از دست برود. اگر درست بهره گرفته شود، رسانه می‌تواند جایگاه خود را در افکار عمومی بازسازی کند.