شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی با دارا بودن ده‌ها هلدینگ و شرکت زیرمجموعه، نقش کلیدی در توسعه اقتصادی استان‌های مختلف ایفا  می‌کند
هگمتانه، گروه خبر همدان: در شرایطی که شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) با دارا بودن ده‌ها هلدینگ و شرکت زیرمجموعه، نقش کلیدی در توسعه اقتصادی استان‌های مختلف ایفا کرده، اما استان همدان هنوز نتوانسته جایگاهی درخور در این سفره بزرگ سرمایه‌گذاری به دست آورد. این در حالی است که همدان با برخورداری از ظرفیت‌های معدنی، کشاورزی، نیروی انسانی و بازار کار آماده، یکی از گزینه‌های مهم برای توسعه پایدار به شمار می‌رود.
به گزارش خبرنگار هگمتانه؛ شرکت شستا با بیش از 166 شرکت زیرمجموعه و 9 هلدینگ اصلی، یکی از اثرگذارترین بازیگران اقتصاد ملی است. این شرکت در حوزه‌هایی مانند پتروشیمی، داروسازی، سیمان، کشتیرانی، دامداری، صنایع غذایی و... سالانه میلیاردها تومان گردش مالی دارد و سهم بیش از 10 درصدی در بازار سرمایه ایران را به خود اختصاص داده است اما سؤال اصلی این است سهم همدان از این سفره بزرگ سرمایه‌گذاری چقدر است؟ و پاسخ هم روشن است: بسیار اندک یا اصلا هیچ.
در حالی که شستا در استان‌هایی مانند آذربایجان شرقی با بیش از 26هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری برای 6300 نفر اشتغال ایجاد کرده، همدان با تنها چند پروژه نیمه‌کاره و محدود که اغلب نیز با موانع اجرایی و حقوقی مواجه‌اند، به حاشیه رانده شده است.
ظرفیت‌های مغفول استان همدان
همدان، استانی با جمعیتی بالغ بر 1.8 میلیون نفر، 850 هزار نفر تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی دارد. این بدان معناست که بخشی از منابع مالی شستا از همین استان تأمین می‌شود. با این حال، سرمایه‌گذاری متناسب با این ورودی انجام نشده است.
این در حالی است که ظرفیت‌های کلیدی در همدان برای جذب سرمایه‌گذاری شستا وجود دارد که می‌توان به کشاورزی و دامداری صنعتی (به‌ویژه در شهرستان‌های ملایر، رزن، بهار)،معادن (با وجود بیش از 27 نوع ماده معدنی مانند دولومیت، سیلیس، سنگ‌های تزئینی، گردشگری و طبیعت گردی (با داشتن سابقه تاریخی، آب‌وهوای مناسب و زیرساخت‌های در حال رشد)، نیروی کار جوان و تحصیل‌کرده (با وجود نرخ بالای بیکاری در بین فارغ‌التحصیلان) اشاره کرد که همگی بسترهای مناسبی برای سرمایه‌گذاری سودآور فراهم کرده‌اند.
 پروژه‌های نیمه‌کاره و خاطرات تلخ
در سال 1399، شستا وعده اجرای 5 طرح بزرگ در همدان را داد که شامل احداث دامداری‌های صنعتی در قهاوند و جوکار، طرح‌های کشاورزی و غذایی بود اما این پروژه‌ها با مشکلاتی مانند اختلافات حقوقی در واگذاری زمین، بی‌ثباتی مدیریتی و عدم پیگیری مسؤولان، عدم تعامل مناسب با شستا متوقف یا با پیشرفت بسیار کند همراه شدند و این یکی از عواملی است که باعث شده که شستا کمتر در همدان سرمایه‌گذاری داشته باشد.
با پیگیری‌هایی که از مسؤولان استان داشتیم به موضوعاتی در خصوص ظرفیت‌های استان و ضعف در ورود شستا به سرمایه‌گذاری در استان اشاره داشتند، یوسف شعبانی، مدیرکل سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مصاحبه‌ای با ما اعلام کرد که حدود 850 هزار نفر در همدان تحت پوشش تأمین اجتماعی هستند، اما صندوق‌های تأمین اجتماعی سرمایه‌گذاری مناسبی در استان نداشته‌اند و خواسته ما این است که به موازات دریافت حق بیمه، این سرمایه‌ها در همدان نیز به کار گرفته شوند.
جواد جمور، مدیرکل تأمین اجتماعی استان همدان هم پیش از این اشاره کرد: سرمایه‌گذاری شستا در استان در اختیار مدیریت مرکزی شستا و معاونت اقتصادی سازمان تأمین اجتماعی است و ما نقش مستقیمی در اجرای طرح‌ها نداریم، اما پیگیر بوده‌ایم که موضوعاتی مانند کارخانه دولومیت و پروژه‌های دامداری در حال پیگیری هستند.
در این میان متأسفانه شاخص‌های نگران‌کننده‌ای در بازار کار همدان وجود دارد و می‌طلبد مسؤولان، شرکت‌های بزرگی چون شستا را ترغیب به سرمایه‌گذاری در همدان کنند.
طبق آمارها نرخ بیکاری پاییز 1402 در همدان 8.2 درصد بود، میانگین بیکاری سالانه بالغ بر 50 هزار نفر و آمار فارغ‌التحصیلان بیکار این استان بالاست.
نرخ پایین تحقق فرصت‌های شغلی برای دانشگاهیان با وجود تلاش‌های صورت گرفته، می‌طلبد راهکارهایی بدین منظور اندیشیده شود.
 راهکارها و پیشنهادها
برای جلب سرمایه‌گذاری شستا در همدان راهکارها و پیشنهاداتی از سوی کارشناسان وجود دارد که می‌تواند ایجاد کارگروه ویژه پیگیری شستا در استانداری با حضور نماینده وزارت تعاون، مدیران شستا، معاونت اقتصادی استانداری و نمایندگان مجلس، دوم رفع موانع حقوقی پروژه‌های قبلی و تعیین تکلیف طرح‌های نیمه‌تمام و جلب اعتماد مجدد شستا و سوم ارائه بسته‌های تشویقی سرمایه‌گذاری از جمله واگذاری زمین با شرایط مناسب، تسهیل صدور مجوزها، تأمین زیرساخت برق، گاز، آب و اینترنت در شهرک‌های صنعتی، چهارم تمرکز بر پروژه‌های سودآور مانند معادن با ارزش افزوده بالا، صنایع دارویی با صادرات‌محوری، زنجیره‌های کشاورزی _ فرآوری _ بسته‌بندی و پنجم آموزش نیروی کار مهارتی از طریق همکاری اداره کل فنی‌وحرفه‌ای و شستا برای تربیت نیروی متخصص منطبق با پروژه‌های مورد نظر مورد توجه باشد.
با وجود تأکیداتی که بر لزوم جذب سرمایه‌گذاری شرکت شستا در همدان وجود داشته، اما هنوز هم سهم این استان از سرمایه‌های یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های اقتصادی کشور ناچیز است، این در حالی است که همدان سالانه میلیاردها تومان حق بیمه به تأمین اجتماعی پرداخت می‌کند و منابع انسانی، کشاورزی، صنعتی و معدنی گسترده‌ای برای سرمایه‌گذاری در اختیار دارد و باید فکری از سوی مسؤولان برای موضوع شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان پیش از این در گفت‌وگو با هگمتانه به این اشاره داشت که پیگیری مستمر در این خصوص انجام شده است.
سیدمجتبی حسینی در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرنگار هگمتانه اظهار کرد: نه تنها با شستا بلکه با سایر هلدینگ‌های وابسته به نهادهای بیمه‌گر، از جمله صندوق بازنشستگی و بانک‌ها، جلسات متعددی داشته‌ایم؛ پروژه‌هایی مثل گاوداری‌های صنعتی و دامپروری سبک در دستور کار شستا در همدان قرار گرفته است.
وی همچنین تأکید داشت: در مواردی که شرکت‌های شستا در پروژه‌هایی مانند نهاوند موفق عمل نکردند، بخشی از آن به عدم شفافیت یا اتکای بیش از حد کار به تسهیلات بانکی بازمی‌گردد. در هر حال ما به شستا اعلام کردیم اگر اجرای پروژه‌ها را آغاز نکنند، مجبور به خلع ید خواهیم شد.
 پروژه‌های در دست اقدام؛ امیدهایی که هنوز به بار ننشسته‌اند
معاون اقتصادی استاندار همدان از سه پروژه دامداری در حال پیگیری توسط شستا در استان خبر داده که شامل دو مجموعه گاوداری 6هزار رأسی و یک دامپروری سبک است. هرچند هنوز خبری از پیشرفت محسوس در این طرح‌ها در رسانه‌ها منعکس نشده، مسؤولان می‌گویند این طرح‌ها وارد مرحله مطالعه و ارزیابی شده‌اند.
وی همچنین خبر داد: دو هلدینگ سرمایه‌گذاری برای بازدید از معادن راکد و بررسی ظرفیت‌های معدنی همدان به استان دعوت شده‌اند که قرار است بازدیدها پس از تعطیلات نوروزی انجام شود که در ادامه باید دید این اقدامات چقدر به نتیجه خواهد رسید.
عباس صوفی؛ نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی اخیرا و در مراسم تودیع و معارفه مدیرکل صمت استان انتقاد تندی در خصوص سرمایه‌گذاری شستا در همدان داشت و گفت: تقریباً هیچ سرمایه‌گذاری نشده است.
وی با لحنی انتقادی گفت: من از مدیرعامل شستا پرسیدم در این چند سال چقدر در همدان سرمایه‌گذاری کردید؟ پاسخ، چیزی شبیه به هیچ بود؛ شاید یک گاوداری کوچک و بس.
صوفی همچنین با انتقاد از خروج سرمایه‌ها از استان بیان کرد: شستا و سایر شرکت‌های بزرگ، سرمایه‌گذاری‌های خود را به استان‌های دیگر برده‌اند و مردم آنها استانها ثروتمند شدند و باید این اتفاق در همدان هم بیفتد و مردم همدان از لحاظ اقتصادی وضعیت بهتری داشته باشند.
وی پیش از این در دیدار با عارف نوروزی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی، پیگیر پروژه نیمه‌کاره دامداری مکانیزه در قهاوند شده بود که در این نشست، مقرر شد شستا علاوه بر تکمیل این پروژه، طرح‌هایی در حوزه صنایع تبدیلی کشاورزی و داروسازی را نیز بررسی کند.
هفته‌های اخیر احمد میدری؛ وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی نیز سفری به همدان و شهرستان‌های بهار، کبودراهنگ، رزن و درگزین داشت و قول پیگیری سرمایه‌گذاری شستا در استان با توجه به ظرفیت‌های موجود داد.
وی در سالن شهید گمنام استانداری با تأکید بر اینکه مدیران شستا برای عقد تفاهم‌نامه‌های قابل اجرا در استان همدان حضور پیدا کرده‌اند گفت: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسؤول حمایت یا تسهیل‌گری از مشاغل خرد است و به عنوان مثال صنعت پوشاک یک میلیون شغل ایجاد می‌کند که همدان نیز در این حوزه یک قطب محسوب می‌شود.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه حدود 6 سال قبل 200 میلیون دلار واردات نساجی داشتیم و امروز 700 میلیون دلار واردات داریم تصریح کرد: سؤالی که باید بپرسیم این است که چطور می‌توانیم در داخل فعالان این حوزه را حمایت کنیم و کارگاه‌های کوچک را تقویت کرده و به شرکت‌های بزرگ متصل کنیم.
وی در ادامه سخنانش با بیان اینکه سورتینگ و بسته‌بندی حداقل می‌تواند محصولاتی چون رازیانه رزن را با 20 برابر افزایش ارزش افزوده در بازار همراه کند ادامه داد: در حوزه گیاهان دارویی می‌توانیم از ظرفیت‌های شرکت شستا استفاده کنیم.
میدری با بیان اینکه در شیراز و مناطق دیگر شرکت‌های گیاهان دارویی داریم تصریح کرد: ثروت حتماً در کارهای بزرگ نیست؛ به زودی معاون شستا در همدان حضور می‌یابد تا سرمایه‌گذاری در استان را بررسی کند.
در سفر وزیر کار به شهرستان کبودراهنگ حجت‌الاسلام باقری، امام جمعه این شهر درخواست سرمایه‌گذاری شستا را در آنجا داشت و گفت: دامداری سنتی دیگر پاسخ‌گوی نیاز نیست،؛ جوانان امروز به دنبال گله‌داری در صحرا نمی‌روند و اگر مجوز حفر چاه و دسترسی به آب بدهید، دامداران ما ظرفیت افزایش تا 5 هزار رأس را دارند و شستا باید در این زمینه وارد شود.
فرماندار شهرستان رزن نیز در حضور وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی با اشاره به ظرفیت کارخانه سیمان رزن گفت: گاوداری شستا الان با 50 درصد ظرفیت فعال است و نیاز است توسعه یابد، تولیدات ما به‌صورت خام و بدون نشان به تهران می‌رود و اگر صنایع تبدیلی و نشان‌سازی مستقر نشود، سود واقعی نصیب کارگران نخواهد شد.
میدری؛ وزیر کار با شنیدن سخنان و گلایه‌ها در خصوص سرمایه‌گذاری ناچیز شستا در استان همدان گفت: ظرفیت‌ها وجود دارد، پیگیری می‌کنیم سرمایه‌گذاری شستا در همدان اتفاق بیفتد.
وی با تأکید بر حضور مدیران شستا در استان برای بررسی عقد تفاهم‌نامه‌های قابل عنوان کرد: ما از ظرفیت پوشاک، سورتینگ و گیاهان دارویی در استان حمایت می‌کنیم؛ حداقل در حوزه‌هایی مثل فرآوری رازیانه در رزن، امکان 20 برابر ارزش افزوده وجود دارد.
وی در این شهرستان نیز تأکید کرد: ثروت الزاماً در پروژه‌های بزرگ نیست؛ ما به دنبال اتصال کارگاه‌های کوچک به زنجیره‌های ارزش بزرگ هستیم و در حوزه گیاهان دارویی نیز زمینه سرمایه‌گذاری برای شستا در همدان فراهم است.
می‌توان گفت که استان همدان با بیش از 850 هزار نفر تحت پوشش تأمین اجتماعی، هنوز از سرمایه‌گذاری کلان شستا بی‌بهره است و در این بین وعده‌هایی داده شده و جلساتی برگزار شده، اما همدانی‌ها منتظر تغییر در صحنه واقعی اقتصاد استان هستند و حال باید دید آیا این‌بار سرمایه‌های همدان در خود استان سرمایه‌گذاری می‌شود یا باز هم راهی دیگر استان‌ها خواهد شد.
همدان با سرمایه انسانی، طبیعی و صنعتی غنی، در انتظار تحقق وعده‌هایی است که سال‌هاست تکرار می‌شود و سرمایه‌گذاری شستا می‌تواند فرصتی باشد برای نجات هزاران جوان بیکار و فعال‌سازی اقتصاد محلی. همدان امروز در تقاطع یک فرصت طلایی ایستاده است؛ ظرفیت‌های انسانی، طبیعی و صنعتی استان، اگر با تدبیر و برنامه‌ریزی تلفیق شود، می‌تواند این منطقه را به قطب سرمایه‌گذاری جدید شستا تبدیل کند. اما این مهم تنها در سایه تعامل، پیگیری مستمر و جسارت مسؤولان استان امکان‌پذیر است.
سرمایه‌گذاری شستا نه فقط یک پروژه، بلکه یک مسیر نجات برای هزاران جوان بیکار، کارفرمای نگران و اقتصاد نیمه‌فعال استان همدان است.